Od czego zależy wypłata dywidendy? Jak można rozliczyć zaliczkę od dywidendy?

Dywidenda to forma dochodu od kapitału wypłacana w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkach akcyjnych. Statut konkretnej spółki reguluje zasady jej wypłaty, jednakże muszą być one zgodne z przepisami Kodeksu spółek handlowych. Jak wylicza się dywidendy i kiedy je wypłaca? O tym przeczytasz poniżej.

Wypłata dywidendy – zasady ogólne

Dywidenda wypłacana jest wspólnikom (w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością) i akcjonariuszom (w spółkach akcyjnych). Wysokość dywidendy wyliczana jest na podstawie zysku netto osiągniętego w poprzednim roku obrotowym.

Spółka może podjąć decyzję o wypłacie dywidendy w formie:

• środków pieniężnych,
• innych aktywów, posiadanych przez spółkę (np. akcji, nieruchomości).

Wysokość kwoty do podziału obejmuje nie tylko zysk z poprzedniego roku obrotowego, ale może uwzględniać:

• niepodzielone zyski z lat poprzednich,
• kwoty pochodzące z kapitału zapasowego i kapitałów rezerwowych.

Jednocześnie wysokość dywidendy pomniejszają:

• niepokryte straty,
• udziały własne,
• kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitał zapasowy lub kapitały rezerwowe.

W świetle powyższego dochodzimy do wniosku, że dywidendy można wypłacić nawet w sytuacji, kiedy spółka wykazała stratę w danym roku obrotowym. Dywidendy wypłacane są w takim wypadku z zysków z lat ubiegłych.

Walne zgromadzenie akcjonariuszy lub zgromadzenie wspólników może podjąć decyzję, że część zysków spółki pozostanie w spółce (np. biorąc pod uwagę przyszłe inwestycje) – w takim wypadku wysokość dywidendy będzie niższa niż zysk osiągnięty w danym roku obrotowym.

Dzień dywidendy a dzień wypłaty dywidendy

O dniu dywidendy i dniu wypłaty dywidendy decyduje zgromadzenie wspólników (w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) lub walne zgromadzenie akcjonariuszy (w przypadku spółki akcyjnej) podczas podejmowania uchwały w sprawie podziału zysku lub pokrycia straty spółki. Warto pamiętać, że decyzje w sprawie ww. uchwały mogą zostać zadekretowane dopiero po zbadaniu i zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający.

W zależności od formy spółki, działania wyglądają następująco:

• spółka z o.o. – zgromadzenie wspólników może określić dzień dywidendy, ale nie może to być termin późniejszy, niż 2 miesiące od zwołanego zgromadzenia. W przypadku, kiedy termin nie zostanie określony, Kodeks spółek handlowych mówi, że dniem dywidendy jest dzień podjęcia uchwały w sprawie podziału zysku lub pokrycia straty spółki. Zgromadzenie wspólników ma możliwość określenia także dnia wypłaty dywidendy – jeżeli tego nie dokona, dywidendy powinny być wypłacone niezwłocznie po dniu dywidendy,
• spółka akcyjna – podobnie jak w przypadku spółki z o.o. – walne zgromadzenie może określić dzień dywidendy w terminie nie późniejszym niż 2 miesiące od zgromadzenia. Na walnym zgromadzeniu może też zapaść decyzja o dniu wypłaty dywidendy. Jeżeli data nie zostanie określona – o dniu wypłaty dywidendy decyduje rada nadzorcza spółki.

W tym miejscu warto pochylić się nad pojęciami „dzień dywidendy” i „dzień wypłaty dywidendy”, ponieważ odnoszą się one do innych zdarzeń. Dzień dywidendy to dzień, według którego ustala się listę wspólników (akcjonariuszy) uprawnionych do otrzymania dywidendy. Dzień wypłaty dywidendy to dzień, w którym spółka wypłaca dywidendy wspólnikom lub akcjonariuszom.

Podatek od dywidendy


Płatnikiem podatku w każdym przypadku jest spółka, który wypłaca dywidendy. Obowiązki sprawozdawcze i inne regulacje, zależne są od podmiotu, któremu wypłacane są dywidendy. W przypadku wspólnika, który jest:

• osobą fizyczną – spółka wypłacająca dywidendę pobiera zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19% (nie pomniejszając przychodu o koszty uzyskania). Podatek przekazuje do właściwego urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek. Otrzymujący dywidendę nie musi zgłaszać zysku do urzędu skarbowego. To płatnik podatku zobowiązany jest także przesłać deklarację PIT-8AR do końca stycznia następnego roku następującego po roku podatkowym,
• inną spółką kapitałową – spółka wypłacająca dywidendę pobiera w dniu wypłaty dywidendy podatek dochodowy w wysokości 19% uzyskanego przychodu. Podatek, spółka wypłacająca dywidendę, powinna przekazać do urzędu skarbowego w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek. Płatnik podatku przesyła deklarację CIT-5 do właściwego urzędu skarbowego, informując o wysokości pobranego podatku.

Zaliczka na poczet dywidendy


Zdarza się, że jeszcze w momencie trwania roku obrotowego, prognozy co do przyszłego zysku, są bardzo optymistyczne. W takim przypadku, wspólnicy często chcą podzielić się częścią zysków, jeszcze przed zamknięciem roku. Przepisy Kodeksu spółek handlowych pozwalają na wypłaty zaliczek na poczet dywidendy, jednak ta możliwość obwarowana jest jednoczesnym wystąpieniem określonych przesłanek:

• umowa spółki uwzględnia wypłatę zaliczek,
• ostatnie zatwierdzone sprawozdanie finansowe wykazało zysk,
• spółka posiada środki finansowe na wypłatę zaliczki,
• prognozy wskazują, że spółka zamknie rok z zyskiem.

W przypadku spełnienia powyższych warunków, spółka może wypłacić zaliczkę na poczet dywidendy w maksymalnej kwocie wysokości połowy zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego.

Zwrot zaliczki na poczet dywidendy

1 marca 2019 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu spółek handlowych zwrotu zaliczek, która zmieniła dotychczas obowiązujące reguły. Wcześniej, w sytuacji, kiedy została wypłacona zaliczka na poczet dywidendy, a spółka zanotowała stratę (lub zysk niższy, niż zaliczka), przepisy nie normowały reguł postępowania.

Dodany § 1¹ do art. 195 Kodeksu spółek handlowych mówi, że w przypadku, gdy w danym roku obrotowym zaliczka na poczet dywidendy została wypłacona wspólnikom, a spółka odnotowała stratę albo osiągnęła zysk w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek, wspólnicy zwracają zaliczki. Dokładnie kształtuje się to następująco:

• jeżeli spółka wykaże stratę – wspólnicy zwracają całość pobranej zaliczki,
• jeżeli spółka wykaże zysk niższy, niż pobrane na poczet dywidendy zaliczki – wspólnicy oddają różnicę pomiędzy zyskiem spółki a otrzymaną zaliczką.