Na jakich zasadach można zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy?

Do jakich osób ma zastosowanie? W jakiej sytuacji może mieć miejsce? Czy czynność ta może być jednostronna?

O zwolnieniu z obowiązku świadczenia pracy mówimy, gdy pracownik jest w okresie wypowiedzenia. Zasadą jest, że w tym czasie po stronie pracownika i pracodawcy nie ma żadnych zmian, ale oczywiście może mieć miejsce sytuacja o której wspomniałam wyżej.

Zazwyczaj pracodawcy decydują się na taki krok, gdy utraci zaufanie do pracownika i nie chce już z nim współpracować, gdy jest to uzasadnione interesem ekonomicznym pracodawcy, na przykład likwidacją stanowiska i brakiem możliwości przesunięcia pracownika do innej pracy, a także może mieć na taką decyzję wpływ negatywna ocena dotychczasowej pracy, zły wpływ podwładnego na innych pracowników czy podejmowanie działań szkodzących lub mogących zaszkodzić pracodawcy. Należy pamiętać, że taka czynność jak zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy jest prawem, a nie obowiązkiem pracodawcy, więc może z tego rozwiązania skorzystać, ale nie musi.

Informacje w tym zakresie określone zostały w art. 36² ustawa z dnia 26.06.1974 r. kodeks pracy, a zatem mają zastosowanie do pracowników, ale nie odnoszą się na przykład do zleceniobiorców i osób wykonujących dzieło.

W związku z wypowiedzeniem umowy o pracę pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia. W okresie tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Decyzję w sprawie zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy podejmuje pracodawca. Może nastąpić to za porozumieniem stron lub może być to czynność jednostronna pracodawcy. Nie można oczywiście zabronić pracownikowi zwrócenia się do pracodawcy z prośbą o takie zwolnienie, jednak taki wniosek pracownika w żadnym razie nie jest dla pracodawcy wiążący, może się przychylić do tej prośby, ale nie musi.

Ustawodawca nie określił w jakiej formie może takie oświadczenie zostać złożone, ale oczywistym jest, że najbezpieczniejsza jest forma pisemna.

Ponadto warto wiedzieć, że rodzaj umowy i okres wypowiedzenie nie mają znaczenia. Przy każdej z umów (na okres próbny, czas określony i nieokreślony) pracodawca może zawiesić pracownika w wykonywaniu obowiązków. Podobnie sytuacja wygląda z okresem wypowiedzenia. Niezależnie od tego, czy wynosi on 2 tygodnie, miesiąc, czy 3 miesiące, opcja ta jest dostępna dla pracodawcy.

Co więcej nie ma też znaczenia która ze stron wypowiada umowę. Nawet jeśli wypowiedzenie będzie złożone przez pracownika, pracodawca może zwolnić go z obowiązku pracy na dotychczasowym stanowisku.

Zanim pracodawca zdecyduje się na zwolnienie pracownika z wykonywania obowiązku powinien pamiętać o urlopie wypoczynkowym pracownika. Warto, aby najpierw go wykorzystał, aby później nie wystąpił obowiązek wypłaty ekwiwalentu urlopowego.