ZUS ZSWA to informacja o składkach na Fundusz Emerytur Pomostowych. Kiedy i jak wypełnić ten druk?

Czego dotyczy ten druk? Kto zobowiązany jest do składania go? Jaki jest termin na jakiego złożenie? W jakiej formie należy go złożyć?

Przy omawianiu tego tematu warto wyjść od art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych który mówi, że składki na FEP opłaca się za pracownika, który spełnia łącznie następujące warunki:

1. urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.,
2. wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Mówimy, że prace są wykonywane w szczególnych warunkach, jeśli związane są z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Wykaz tych prac został określony w załączniku nr 1 do  ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych.

Natomiast prace o szczególnym charakterze zdefiniowane są jako wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się. Wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych.

Obowiązek opłacania składek na FEP za pracownika, o którym mowa wyżej, powstaje z dniem rozpoczęcia wykonywania przez niego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a ustaje z dniem zaprzestania wykonywania tych prac.

Warto wiedzieć, że :

• stopa składki na FEP wynosi 1,5% podstawy wymiaru,
• podstawę wymiaru składki na FEP stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe,
• przy ustalaniu podstawy wymiaru składki na FEP stosuje się ograniczenie, co do trzydziestokrotniści,
• składka na FEP jest finansowana w całości przez płatnika składek,
• składkę na FEP oblicza, rozlicza i opłaca co miesiąc płatnik składek,
• płatnik składek rozlicza FEP w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA,
• składkę na FEP płatnik opłaca w terminie określonym dla opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Płatnik składek na FEP musi pamiętać, że ma także dodatkowy obowiązek dokumentacyjny wynikający z art. 38  ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych. Mianowicie chodzi o to, że do dnia 31 marca danego roku kalendarzowego za poprzedni rok kalendarzowy przekazuje do ZUS  informację o pracowniku, za którego był obowiązany opłacać składkę na FEP, zawierającą następujące dane:

1. nazwisko i imię,
2. datę urodzenia,
3. numer PESEL, a w razie gdy pracownikowi nie nadano numeru PESEL – serię i numer dowodu osobistego lub paszportu,
4. okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze,
5. kod pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (art. 33 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych)

Wzór formularza ZUS ZSWA, który należy złożyć w tej sytuacji został określony w załączniku nr 17 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23.10.2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów.

Przy ustalaniu okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, nie uwzględnia się :

• okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 12 ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych) – chodzi tutaj o okres za który przysługiwało wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek opiekuńczy lub macierzyński,
• okresów urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego oraz służby wojskowej.

Okres urlopu wypoczynkowego zalicza się do okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Płatnicy rozliczający składki za :

• więcej niż 5 osób, są zobowiązani zgodnie art. 47a ust. 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, do przekazywania dokumentów do ZUS w formie elektronicznej,
• nie więcej niż 5 osób, mogą druki przekazywać w formie dokumentów papierowych lub  elektronicznie.

Kopie złożonych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz zgłoszenia korygującego płatnik składek zobowiązany jest przechowywać przez okres 5 lat od dnia przekazania ich do ZUS, w formie dokumentu pisemnego lub elektronicznego.

Zgłoszenie korygujące płatnik składek jest zobowiązany przekazać w terminie 7 dni od dnia stwierdzenia nieprawidłowości we własnym zakresie lub po otrzymaniu zawiadomienia o stwierdzeniu nieprawidłowości przez Zakład lub właściwy organ Państwowej Inspekcji Pracy.

Jeżeli konieczność korekty podanych w zgłoszeniu danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze jest wynikiem stwierdzenia nieprawidłowości przez Zakład w drodze:

• decyzji – korygujące zgłoszenie powinno być złożone nie później niż w terminie 7 dni od uprawomocnienia się decyzji;
• kontroli – korygujące zgłoszenie powinno być złożone nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli.