Czy trzeba odprowadzać ZUS za kontrahenta, którego obowiązuje ulga na start i sam nie płaci składek?

Piotr Juszczyk

ZUS od umowy z przedsiębiorcą niezarejestrowanym lub korzystającym z ulgi na start? Takie stanowisko zajął ZUS w Gdańsku w Decyzji nr 285 z dnia 24 lipca 2018 r. (DI/100000/43/822/2018). 

Dnia 30 kwietnia 2018 r. zaczął obowiązywać pakiet ustaw tzw. Konstytucja dla Biznesu. Jedną z ustaw jest Prawo przedsiębiorców, która m.in. wprowadza:

  • ulgę na start, czyli zwolnienie przedsiębiorców rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej z obowiązku opłacania składek społecznych przez pierwszych 6 miesięcy prowadzenia działalności gospodarcze oraz
  • działalność bez rejestracji, polegająca na tym, że przedsiębiorca, który uzyskuje z wykonywanej przez siebie działalności miesięczny przychód nie większy niż połowa minimalnego wynagrodzenia za pracę (1050 zł w 2018 r.), może osiągać taki przychód bez obowiązku zakładania działalności gospodarczej.

ZUS od umowy z przedsiębiorcą niezarejestrowanym lub korzystającym z ulgi na start 

Dnia 10 lipca 2018 r. z wnioskiem do oddziału ZUS w Gdańsku, wystąpił przedsiębiorca będący agentem ubezpieczeniowym o wydanie interpretacji indywidualnej. Agent ubezpieczeniowy wykonuje zlecenia na rzecz zakładu ubezpieczeń. Ponadto, zatrudnia on osoby na podstawie umowy o świadczenie usług w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.
Nowo zatrudnione osoby w ten sposób będą mogły czasowo korzystać ze zwolnienia z opłacania składek społecznych lub też nie rejestrować działalności do czasu kiedy nie przekroczą limitu przychodu. Zdaniem wnioskodawcy, zawarcie umowy o świadczenie usług z przedsiębiorcami będącymi osobami fizycznymi, którzy korzystają z powyższych preferencji, nie powoduje obowiązku naliczania i opłacania za te osoby przez wskodawcę, składek na ubezpieczenie społeczne.

Stanowisko ZUS

W interpretacji indywidualnej z dnia 24 lipca 2018 r. ZUS uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe.  Jak wyjaśnił ZUS w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są:

  • osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi,
  • osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.

Zgodnie z art. 8 ust 6a ustawy o ubezpieczeniach społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą nie uważa się osoby fizyczne, które korzystają z ulgi na start. 
W związku z powyższym że osoby fizyczne, z którymi wnioskodawca zamierza zawrzeć umowy o świadczenie usług, a które korzystają ze zwolnienia przez 6 miesięcy z opłacania składek społecznych – ulga na start, nie są uważani za osoby prowadzące działalność gospodarczą, to powstaje obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu zawartych umów o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Ponadto, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców nie stanowi działalności gospodarczej, działalność wykonywana przez osobę fizyczną, która korzysta z preferencji jej niezarejestrowania. 
W związku z powyższym i w tym przypadku za osoby fizyczne, które korzystają z preferencji nie rejestrowania działalności, ze względu na swój dochód, powstaje obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu zawartych umów o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

[Aktualizacja z dnia 28.08.2018 r.]

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii oraz ZUS potwierdzają, że ulga na start zawsze jest bez składek społecznych.

Umowy cywilnoprawne zawarte w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie stanowią odrębnego tytułu do ubezpieczeń społecznych, czyli składki opłacane są tylko z działalności. Zleceniodawcy nie mają obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne za kontrahentów, którzy prowadzą działalność gospodarczą i korzystają z ulgi na start.