Szczególne grupy podatników mają obecnie możliwość rozliczania 50% kosztów uzyskania przychodu. Jak już wcześniej pisaliśmy nie zawsze jest to przywilej podatnika. Pojawił się ostatnio projekt ustawy, która wprowadzałby między innymi zmiany w 50% kosztach uzyskania przychodu.

Spis treści

Obecnie obowiązujący przepis

Art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na to, że koszty uzyskania niektórych przychodów określa się:

  1. z tytułu zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego – w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a;
  2. z tytułu opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną – w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a;
  3. z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Istotny bardzo ust. 9a mówi, że w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, nie mogą przekroczyć 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1. Oznacza to, że 50% KUP w roku podatkowym nie mogą przekroczyć kwoty 42 764 zł (½ z 85 528). 

Księgowi inFaktu Ocena Cena
Jadwiga Troczyńska
9.8 Znakomity
Cena od 220 zł netto / m-c
Zobacz ofertę
Tomasz Rogowski
9.6 Znakomity
Cena od 245 zł netto / m-c
Zobacz ofertę
Zobacz wszystkich księgowych

Zmiany w 50_ kosztach uzyskania przychodu

Zmiany w 50% kosztach uzyskania przychodu

Projekt ustawy zmieniającej przewiduje uchylenie ust. 9a, czyli zniesienie limitu 50% kosztów uzyskania przychodu. Dla podatników byłaby to dobra wiadomość. 50% koszty uzyskani przychodu byłyby faktycznie przywilejem podatnika i kwota przychodu nie miałaby tutaj żadnego znaczenia.

Koszty faktycznie poniesione

Ustawodawca daje też podatnikom obecnie możliwość rozliczenia kosztów faktycznie poniesionych. Art. 22 ust. 10 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi, że jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

Co więcej ust. 10a pozwala na to, że jeżeli podatnik udowodni, że w roku podatkowym koszty uzyskania przychodu były wyższe niż łączne 50% koszty uzyskania przychodów wyliczone zgodnie z przepisami (z zastosowaniem normy procentowej), to może rozliczyć koszty faktycznie poniesione.

Nowela ustawy uchylałaby ust. 10a i taka opcja nie byłaby możliwa od 1 stycznia 2018 roku.

Uzasadnienie

Wprowadzenie zmian umotywowane zostało następująco. Ustawodawca nowelizacją z dnia 24 października 2012 r. wprowadził jednak roczny limit w zakresie stosowania 50% zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów, który wynosi 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, tj. 42.764 zł rocznie. Ograniczenie to powoduje, że realna stawka podatku PIT dla twórców od przychodu do kwoty 85.528 zł rocznie wynosi 9%, natomiast przychody powyżej tej kwoty objęte są efektywną stawką PIT w wysokości 32%. Oznacza to, że przychody twórców po przekroczeniu kwoty 85.528 zł w roku zostają objęte ponad trzy razy wyższym podatkiem. W wyniku obowiązującej regulacji podatek PIT uiszczany przez twórców jest w istocie częściowo naliczany od przychodu, a nie od dochodu. Obecny stan prawny prowadzi więc do sytuacji skrajnie niesprawiedliwej. Brak prawa do określenia kosztów ryczałtowych oraz jednoczesna praktyczna trudność w udokumentowaniu realnie ponoszonych kosztów przez twórców powodują, że podatek uiszczany przez twórców od kwoty powyżej określonego progu tak naprawdę uiszczany jest od kwoty przychodu, a nie dochodu. Komentowany przepis stanowi jeden z bardziej anty-innowacyjnych przepisów w polskim systemie podatkowym. Beneficjentami zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów są bowiem co do zasady zawody twórcze odpowiedzialne za wytwarzanie innowacji w gospodarce. W szczególności mowa tu o takich zawodach jak wynalazcy i informatycy, którzy rozliczają się z wykorzystaniem zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów. Wprowadzenie ograniczenia do stosowania zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodu 4 przez ustawodawcę stanowiło więc w istocie ograniczenie istotnej zachęty do podejmowania inicjatyw innowacyjnych (łagodzącej ryzyko ponoszenia istotnych kosztów w trakcie procesu opracowania produktu) i miało negatywny wpływ na rozwój działalności innowacyjnej w Polsce. Z tych względów w projekcie zaproponowano zlikwidowanie rocznego limitu w zakresie stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów, który wynosi 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, tj. 42.764 zł.

Należy pamiętać, że obecnie jest to projekt ustawy, która miałaby obowiązywać od 1 stycznia 2018 roku.