Zasady ogólne – podstawowa forma opodatkowania

Piotr Juszczyk

Zasady ogólne (skala podatkowa), to podstawa forma opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej, dostępna dla wszystkich podatników uzyskujących przychody z działalności opodatkowane przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zasady ogólne – podstawa opodatkowania

Podstawą opodatkowania zgodnie z przepisami jest dochód. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (u.p.d.o.f), dochodem ze źródła przychodów jest nadwyżka sumy przychodu z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Warto zaznaczyć, że rok podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych to rok kalendarzowy. Zgodnie z przepisami jeśli koszty uzyskana przychodu są wyższe od sumy przychodów, wtedy różnica jest stratą ze źródła przychodu.
Za Przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Za datę powstania przychodu, co do zasady uznaje się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności.
Koszty uzyskania przychodu, są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Fakt udowodnienia poniesienia danego kosztu podatkowego spoczywa na podatniku.
zasady ogólne

Odliczenia od dochodu

Podatnik, który wybrał zasady ogólne jak formę opodatkowania prowadzonej działalności ma prawo od ustalonego dochodu, dokonać odliczeń wskazanych w ustawie od podstawy opodatkowania. Zasady ustalenia podstawy obliczenia podatku zawarte są w art. 26 u.p.d.o.f. Na podstawie tego przepisu podatnik ma prawo odliczyć od dochodu, a tym samym pomniejszyć podstawę obliczenia podatku dochodowego o:

  1. składki na ubezpieczenie społeczne zapłacone w roku podatkowym;
  2. wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) dokonane przez podatnika w roku podatkowym, do wysokości określonych w przepisach;
  3. dokonane w roku podatkowym zwroty nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększały dochód podlegający opodatkowaniu, w kwotach uwzględniających pobrany podatek dochodowy, jeżeli zwroty te nie zostały potrącone przez płatnika;
  4. wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne;
  5. wydatki ponoszonych przez podatnika z tytułu użytkowania sieci Internet, w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł;
  6. darowizny przekazanych organizacjom pożytku publicznego, na cele kultu religijnego oraz na cele krwiodawstwa, z zastrzeżeniem, że odliczenie darowizny nie może przekroczyć kwoty stanowiącej 6% dochodu;
  7. wydatki poniesione przez podatnika na nabycie nowych technologii.

Obliczenie podatku (skala podatkowa)

Skala podatkowa znajduje zastosowanie do dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych. Obecnie obowiązuje skala dwustopniowa ze stawkami 18% (do 85528 zł) i 32% (powyżej 85528 zł)oraz kwotą zmniejszającą podatek wynoszącą 556,02 zł (odpowiadającą dochodowi niepowodującemu obowiązku zapłaty w kwocie 3091 zł  – kwota wolna). Od 1 stycznia 2017 r. ustawodawca skomplikował zasady obliczania podatku wg skali podatkowej wprowadzając nową kwotę wolną od podatku.
Od 1 stycznia 2018 r. kwota zmniejszająca podatek wynosi:

  • 1440 zł  – dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 8000 zł;
  • 1440 zł pomniejszone o kwotę obliczenia według wzoru: 883,98 zł x (podstawa obliczenia podatku minus 8000 zł) / 5000 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 8000 zł i nieprzekraczającej 13000 zł; 
  • 556,02 zł – dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 13000 zł i nieprzekraczającej kwoty 85528 zł;
  • 556.02 zł – pomniejszoną o kwotę obliczoną według wzoru: 556,02 zł x (podstawa obliczenia podatku minus 85528 zł) / 41472 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 85528 zł i nieprzekraczającej 127000 zł;
  • 0 zł – dla podstawy obliczenia podatku wynoszącej 127000 zł albo wyższej od tej kwoty. 

Odliczenia od podatku

Podatnik stosujący zasady ogólne dla przychodów osiąganych z działalności gospodarczej od wyliczonej zaliczki na podatek, oprócz kwoty wolnej ma prawo również odliczyć zapłaconą składkę zdrowotną. Odliczeniu podlega 7,75% podstawy obliczenia składki zdrowotnej. Kolejnym przywilejem dla zasad ogólnych jest odliczenie od podatku ulgi prorodzinnej.
Warte podkreślenia jest również  to, że podatnik na zasadach ogólnych, może również skorzystać z instytucji wspólnego rozliczenia się z małżonkiem oraz na zasadach osoby samotnie wychowującej dziecko.