W jakich przypadkach przedsiębiorca płaci składki za niepełny miesiąc? Jak je zaokrąglić i obliczyć? Przykłady i wyjaśnienie

Aneta Socha-Jaworska

Zazwyczaj przedsiębiorcy prowadzą działalność cały miesiąc i opłacają składki ZUS od pełnej, stałej podstawy. Inaczej sytuacja wygląda, gdy przedsiębiorca prowadzi działalność przez część miesiąca, bo wówczas składki społeczne są wyliczane proporcjonalnie. Jak i kiedy dokonać wówczas zaokrąglenia podstawy składek ZUS?

W jakich sytuacja można opłacać składki za część miesiąca?

Ogólnie mamy 3 sytuacje, kiedy przedsiębiorca opłaca składki za część miesiąca. Mianowicie dzieje się tak, gdy:

  • działalność gospodarcza zakładana jest 2. lub kolejnego dnia miesiąca,
  • przedsiębiorca opłacający dobrowolną dla niego składkę chorobową, nabywa prawo do zasiłku za część miesiąca,
  • działalność gospodarcza likwidowana jest 2. lub kolejnego dnia miesiąca.

Co do zakładania i likwidacji działalności nie ma wątpliwości, bo można to zrobić w dowolnym momencie, to w przypadku zasiłku – aby go otrzymać, trzeba spełniać określone warunki. W przypadku przedsiębiorcy, który stara się o zasiłek chorobowy należy mieć wcześniejszy 90-dniowy okres opłacania składki chorobowej, czyli przez 3 kolejne miesiące przed miesiącem chorobowy należy terminowo i we właściwej kwocie opłacać wszystkie składki ZUS (w tym chorobową). Poza tym przedsiębiorca w zależności od rodzaju zasiłku o jaki się stara, powinien w ZUS złożyć odpowiednie dokumenty.

Zaokrąglenia podstawy składek ZUS

Zaokrąglenia podstawy składek ZUS

Zanim o samym zaokrągleniu, to przypomnę, że proracjonalnie będzie wyliczana podstawa do opłacania składek społecznych i FP (jeśli dotyczy), natomiast składka zdrowotna jest niepodzielna i będzie opłacana w pełnej wysokości od pełnej podstawy.
Aby wyliczyć podstawę do opłacania składek (społecznych i FP) za część miesiąca, należy

podstawę do opłacania składek za cały miesiąc dzielimy przez liczbę dni kalendarzowych w miesiącu choroby, a następnie mnożymy przez liczbę dni prowadzenia działalności w tym miesiącu. 

Ważne, że po podzieleniu podstawy przez liczbę dni danego miesiąc nie zaokrąglamy jej, tylko dopiero na samym końcu dokonujemy zaokrąglenia.
Przykład 1 – Pan Krzysztof prowadzi działalność od 5 lat i opłaca minimalne składki dla dużego ZUS. W lipcu 2018 r. przebywał na zasiłku chorobowym przez 7 dni.  Oznacza to, że składki społeczne i FP za lipiec są opłacane według podstawy wyliczanej następująco:

  • 2665,80 : 31 (liczba dni miesiąca) = 85,9935483871
  • 85,9935483871 × 24 (liczba dni podlegania ubezpieczeniom) = 2063,8451612903 ≈ 2063,85

Po zaokrągleniu podstawa wymiaru składek za część lipca wynosi 2063,85 zł. Po wyliczeniu składek, przedsiębiorca do 10 sierpnia powinien je opłacić i złożyć deklaracje ZUS DRA.
Przykład 2 – Pani Monika rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej  16 maja 2018 r. Opłaca składki na ubezpieczenia społeczne na tzw. preferencyjnych zasadach, od podstawy 630 zł. Podstawę wymiaru składek za maj powinien obliczyć następująco:

  • 630 : 31 (liczba dni miesiąca) = 20,3225806452 zł
  • 20,3225806452 × 16 (liczba dni podlegania ubezpieczeniom) = 325,1612903226 zł ≈ 325,16 zł

Po zaokrągleniu podstawa wymiaru składek za część maj wynosi 325,16 zł. Po wyliczeniu składek, przedsiębiorca do 10 czerwca powinien je opłacić i złożyć deklaracje ZUS DRA.