Wynagrodzenie i składki ZUS członka rodziny w kosztach przedsiębiorcy
Osoby prowadzące działalność gospodarczą często zastanawiają się, czy podjęcie współpracy z kimś z rodziny może się opłacić. Warto sobie zadać pytanie, czy wynagrodzenie i składki ZUS opłacane za daną osobę mogą zostać zaliczone w koszty przedsiębiorcy.
Na wstępie warto wspomnieć, że za członka rodziny podatnika uważa się zstępnych (rodziców, dziadków), wstępnych (dzieci), rodzeństwo, małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu. Stanowi o tym art. 111 ust.3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
Natomiast art. 8 ust. 11 ustawy z dnia ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych definiuje nam pojęcie osoby współpracującej z osobą prowadzącą działalność gospodarczą. Mianowicie chodzi tutaj o :
- małżonka,
- dzieci własne,
- dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione,
- rodziców,
- macochę i ojczyma,
- osoby przysposabiające
– jeżeli pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.
W mojej opinii od tych dwóch definicji warto wyjść, aby móc omawiać dany temat.
Wynagrodzenie
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie stanowi kosztu wartość własna pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki. Oznacza to, że kosztem przedsiębiorcy jest na przykład praca dzieci pełnoletnich, wujka, ojca, matki, osoby z którą podatnik pozostaje w nieformalnym związku (konkubinat).
Warto podkreślić, że rodzaj umowy jaka została zawarta nie ma znaczenia przy określaniu, czy wynagrodzenie może być kosztem podatkowym. Podstawą do rozważań jest relacja (i wiek w przypadku dzieci) danej osoby i przedsiębiorcy. Stanowisko to potwierdza fiskus w interpretacjach indywidualnych. Przykładem jest wydana przez Izbę Skarbową w Warszawie interpretacja z 22 czerwca 2010 r. (sygn. IPPB1/415-324/10-2/ES) oraz interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 27 lipca 2010 r. (sygn. IBPBI/1/415-524/10/ESZ).
Przez pojęcie wartości pracy należy rozumieć wartość wszelkiego rodzaju pracy, niezależnie od tego, czy praca jest świadczona na podstawie prawnej, czy też bez podstawy prawnej. Nie ma również znaczenia prawna forma wykonywania pracy, czy następuje to na podstawie umowy o pracę, umowy-zlecenie, umowy o dzieło.
W przypadku małżonków można by było się także zastanawiać, czy ustrój majątkowy ma znaczenia. Wątpliwości te zostały rozwiane przykładowo w interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 października 2008 r. (sygn. ILPB1/415-563/08-2/AA).
Istnienie rozdzielności majątkowej małżonków ma jedynie wpływ na brak możliwości wspólnego rozliczenia podatkowego. Natomiast w przedmiotowej sprawie istnienie rozdzielności majątkowej między małżonkami nie ma znaczenia.
Identyczne zdanie określone zostało przez Izbę Skarbową w Bydgoszczy w interpretacji z 3 grudnia 2009 r. (sygn. ITPB1/415-743/09/PSZ).
Decydującą przesłanką powodującą niemożność uznania wartości pracy małżonka za wydatek mający wpływ na wysokość kosztów uzyskania przychodów podatnika jest fakt istnienia małżeństwa. Bez znaczenia jest natomiast rodzaj istniejącego między małżonkami ustroju majątkowego.
Możliwa jest też taka sytuacja, że każde z małżonków ma własną działalności i jedno z nich dokonuje sprzedaży na rzecz drugiego. Pojawia się pytanie, czy faktura wystawiona przez jednego z małżonków może być kosztem drugiego. Organy podatkowe w interpretacjach podatkowych przychylały się do tego, że można taką fakturę zaliczyć do kosztów. Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 12 marca 2012 roku (sygn. PTPB1/415-18/12-2/AG) wskazał, że
… tego typu usług nie należy kwalifikować jako pracy własnej małżonka, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to bowiem usługa świadczona przez odrębny podmiot gospodarczy – odrębnego przedsiębiorcę.
To samo stanowisko zostało utrzymane w interpretacji z dnia 12 czerwca 2013 roku interpretację podatkową (sygn. IPTPB1/415-182/13-4/KSU).
W obu przypadkach stwierdzono, że dochodzi do faktycznej, udokumentowanej i uzasadnionej transakcji gospodarczej, która będzie podlegała rozliczeniu na zasadach ogólnych. Przy takich transakcjach należy pamiętać o tym, aby nie zaniżać cen, gdyż może to budzić pewne trudności np. w rozliczeniu podatku VAT (art. 32 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług).
Składki ZUS
Przepisy w temacie składek ZUS nie są tak restrykcyjne, jak w przypadku wynagrodzenia. Art. 22 ust. 6bb ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych określa bowiem, że płatnik opłacone składki w części finansowej przez siebie może zaliczyć do kosztów działalności. Nie ma w tym zakresie dodatkowych warunków.
Ponadto składki opłacane z osobę współpracującą mogę być odliczane od dochodu, a składka zdrowotna (7,75% podstawy wymiaru) od podatku przedsiębiorcy.
Szczegółowo tematykę składek opłacanych za osoby pomagającej przy prowadzeniu działalność omawiałam już wcześniej.
Podziel się nim ze znajomymi
