Kiedy VAT można ująć w kosztach uzyskania przychodu?

Aneta Socha-Jaworska
22 czerwca 2017•
5 min. czytania

Co do zasady VAT od zakupów jest przez podatników odliczany, co w efekcie sprowadza się do tego, że dokonują oni zakupów w kwotach netto. W tym artykule pokażę sytuacje, w który traktujemy VAT jako koszt podatkowy.

Spis treści

Koszt podatnika zwolnionego z VAT

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług, podatnik ma możliwość odliczenia VAT-u z tytułu zakupu towarów i usług, jeśli przeznaczone są one do działalności opodatkowanej. Zatem wniosek z zacytowanego przepisu jest jasny i wskazuje na to, że osoba prowadząca działalność gospodarczą zwolnioną, nie ma możliwości odliczenia VAT-u. Ponadto art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na to, że podatek naliczony jest kosztem podatkowym w sytuacji, gdy podatnik korzysta ze zwolnienia z VAT lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług.
Reasumując można jednoznacznie stwierdzić, iż VAT z tytułu zakupów towarów i usług, w przypadku podatnika zwolnionego jest jego kosztem podatkowym.

Księgowi inFaktu Ocena Cena
Jadwiga Troczyńska
9.8 Znakomity
Cena od 220 zł netto / m-c
Zobacz ofertę
Tomasz Rogowski
9.6 Znakomity
Cena od 245 zł netto / m-c
Zobacz ofertę
Zobacz wszystkich księgowych

Import usług podatnika zwolnionego

Aby omówić kwestię importu usług podatnika zwolnionego z VAT posłużę się przykładem. Mianowicie załóżmy, że podatnik zwolniony podmiotowo z VAT nabył usługę z Niemiec. Podatnik musi transakcje wykazać na formularzu VAT-9M i zapłacić podatek według stawki, jaka obowiązuje na daną usługę w Polsce. VAT z tego tytułu stanowi koszt uzyskania przychodu tego podatnika.

Zryczałtowany VAT taksówkarza

Można powiedzieć, że specyficzna grupa przedsiębiorców to taksówkarze opłacający VAT w formie zryczałtowanej. Należy pamiętać, że obecnie te osoby płaconą VAT w wysokości 4%. Widać, że stawka VAT jest stosunkowo niska, ale należy też pamiętać, że te osoby nie mają prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Oznacza to, że nie mają prawa do odliczenie VAT-u z faktur kosztowych, tylko odprowadzają VAT w wysokości 4% od uzyskanego przychodu. Tacy taksówkarze nie maja prawa do odliczenia VAT, ale stanowi on ich koszt uzyskania przychodu.

VAT marża

Podatnicy, którzy wystawiają faktury VAT marża oczywiście odprowadzają VAT do urzędu skarbowego od kwoty narzuconej marży. Natomiast należy pamiętać, że nabywca na fakturze nie ma wyszczególnionej tej kwoty, nie może jej odliczyć i można powiedzieć, że ją opłaca ale nie ma prawa do jej odliczenia, w wyniku czego stanowi ona koszt podatkowy nabywcy.
VAT jako koszt podatkowy

Samochód osobowy użytkowany w sposób mieszany

Art. 86a ust. 2 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług wskazuje na odliczenie 50% VAT od wydatków związanych z pojazdami osobowymi. Często takie samochody określane są mianem samochodów użytkowanych w systemie mieszanym, czyli zarówno do działalności gospodarczej, jak i prywatnie. Warto zastanowić się nad tym, co dzieje się z pozostałą kwotą 50% VAT. Wszelkie wątpliwości rozwiewa ustawodawca w art. 23 ust.1 pkt 43 lit. a ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – kosztem uzyskania przychodu jest podatek VAT naliczony w części , w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług, jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. Oznacza to, że nieodliczone 50% VAT-u stanowi koszt podatnika.

Usługa hotelowa i gastronomiczna

Warte przypomnienia jest to, że osoba prowadząca działalność opodatkowaną nie ma prawa do odliczenia podatku VAT, ani uzyskania zwrotu różnicy podatku należnego z tytułu nabycia usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób – art. 88 ust.1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług. Oznacza to, że podatnik księguje do kosztów kwotę brutto.

Korekta VAT przy sprzedaży mieszanej

Mówimy o sprzedaży mieszanej, jeśli podatnik w ramach jednej działalności wykonuje czynności opodatkowane i zwolnione przedmiotowo z VAT. W takim przypadku na wstępie ustalany jest prognozowany wskaźnik sprzedaży opodatkowanej, a po zakończeniu roku jest to weryfikowane i ustala się rzeczywisty wskaźnik. 
Roczna korekta VAT stanowi przychód lub koszt podatkowy w miesiącu złożenia deklaracji VAT, uwzględniającej dokonaną korektę.
Roczna korekta VAT naliczonego:

  • zwiększa przychody podatkowe – jeżeli w wyniku korekty VAT naliczony ulega zwiększeniu (kolumna 8 – pozostałe przychody),
  • zwiększa koszty uzyskania przychodów – jeżeli w wyniku korekty VAT naliczony ulega zmniejszeniu (kolumna 13 – pozostałe wydatki).

Zatem możemy mieć do czynienia z kolejnym przypadkiem, w którym VAT będzie stanowisz koszt firmowy.

VAT zapłacony za granicą

Zastanówmy się nad taką kwestią – podatnik dokonał zakupu usługi z Niemiec i naliczono mu VAT w wysokości 19%. Nabywca usługi, czyli polski podatnik nie ma prawa do odliczenia tego VAT-u, ale cała kwota jaką uregulował z tego tytułu (kwota brutto) stanowią koszt uzyskania przychodu.

VAT jako koszt podatkowy

Podsumowując – VAT jest kosztem podatkowym, gdy dotyczy :

  • zakupów podatnika zwolnionego z VAT (podmiotowo lub przedmiotowe),
  • importu usług podatnika zwolnionego,
  • zakupów taksówkarza opłacającego zryczałtowany VAT,
  • zakupów na fakturę VAT marża,
  • wydatków związanych z pojazdem osobowym użytkowanym w systemie mieszanym,
  • usług hotelowych i gastronomicznych,
  • korekty z tytułu sprzedaży mieszanej,
  • wydatków zagranicznych.