Jak złożyć wniosek o kosiniakowe i becikowe? Ile wynoszą te świadczenia i kto może je dostać?

Aneta Socha-Jaworska

Obecnie rodzice mają możliwość uzyskania szeregu świadczeń na dziecko np. 500+, nowe 300+, a także 1000+. W tym opracowaniu chciałabym skupić się na środkach w wysokości 1000 zł, gdyż mogą one być przyznane jako becikowe i kosiniakowe.

Becikowe jednorazowe

Jednorazowe świadczenie w wysokości 1000 zł, nazywane często becikowym przysługuje z tytułu urodzenia się żywego dziecka matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1922 zł.
Wniosek o wypłatę jednorazowej zapomogi składa się w terminie:

  • 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka,
  • a w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego – w terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia nie później niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.

Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania. Dokumenty należy złożyć w miejscu ustalonym przez gminę, w której mieszka osoba ubiegająca się o świadczenie np. w urzędzie gminy bądź w ośrodku pomocy społecznej. Wnioski można składać także drogą elektroniczną – do tego niezbędny jest jednak uwierzytelniony podpis elektroniczny.
Becikowe nie przysługuje, jeżeli:

  • członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie z tytułu urodzenia dziecka, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej,
  • osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało ustalone, na rzecz danego dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, chyba że:
    • rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
    • ojciec dziecka jest nieznany,
    • powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
    • sąd zobowiązał jedno z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka,
    • dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach.

becikowe i kosiniakowe

Kosiniakowe przez 52 tygodnie

Kosiniakowe, czyli świadczenie w wysokości 1000 zł jest alternatywną dla zasiłku macierzyńskiego, gdyż przysługuje:

  1. matce albo ojcu dziecka,
  2. opiekunowi faktycznemu dziecka w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia,
  3. rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia,
  4. osobie, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia.

Dodam jeszcze, że świadczenie rodzicielskie przysługuje ojcu dziecka w przypadku:

  1. skrócenia na wniosek matki dziecka okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego, po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia, zasiłku lub uposażenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka,
  2. śmierci matki dziecka,
  3. porzucenia dziecka przez matkę.

Zdarzają się też sytuację, gdy danej osobie przysługuje wyrównanie do kwoty świadczenia rodzicielskiego.

Becikowe i kosiniakowe – porównanie

Poniżej w tabelce postanowiłam zamieścić krótkie porównanie, tych dwóch świadczeń w wysokości 1000 zł.

KryteriumBecikoweKosiniakowe
kwota netto do wypłaty1000 zł1000 zł
okres otrzymywaniajednorazowa zapomogazależy od ilości urodzonych przy jednem porodzie lub przysposobionych dzieci i wynosi odpowiednio:

  • 52 tygodni – przy 1 dziecku,
  • 65 tygodni – przy 2 dzieci,
  • 67 tygodni – przy 3 dzieci,
  • 69 tygodni – przy 4 dzieci,
  • 71 tygodni – przy 5 lub więcej ilości dzieci
termin złożenia dokumentów12 miesięcy od dnia narodzin lub przysposobienia dziecka3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia lub przysposobienia dziecka
kryterium dochodowe1922 złbrak kryterium dochodowego
czy funkcjonuje jako wyrównanie?nietak
czy świadczenie uwzględniane w zeznaniu rocznym?nienie
czy podlega opodatkowaniu?nienie
czy jest oskładkowane?nienie