Stawki VAT i ryczałtu oraz kody GTU, PKWiU, CN, PKOB dla towarów i usług
Zebraliśmy wszystkie najważniejsze stawki i kody niezbędne do prawidłowego wystawiania faktur. Sprawdź poniżej, jaką wartość wybrać w Twoim przypadku.
Stawki VAT dla towarów i usług
Stawka VAT 23%
Jest to podstawowa stawka podatku VAT. Wartość ta obowiązuje w każdym przypadku, jeśli nie zaznaczono wyraźnie, że dany towar jest opodatkowany niższą stawką.
Stawka VAT 8%
Tą stawką opodatkowane są:
- towary i usługi wymienione w załączniku nr 3 do ustawy o VAT;
- produkty i usługi związane z budową, przebudową, dostawą, remontem, modernizacją oraz termomodernizacją, a także konserwacją obiektów budowlanych lub ich części, o ile są one zaliczone do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym – domy nieprzekraczające 300 m i mieszkania nieprzekraczające 150 m;
- roboty konserwacyjne dotyczące obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych oraz lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych.
Stawka VAT 5%
Stosujemy ją w odniesieniu do:
- towarów i usług wymienionych w załączniku nr 10 do ustawy o VAT, do których należą podstawowe towary spożywcze, np. owoce i warzywa, produkty zbożowe, przetwory mięsne, nabiał oraz soki; a także inne towary i usługi, np. foteliki samochodowe.
- czasopisma lokalne lub regionalne oraz książki.
Stawka VAT 0%
Dotyczy towarów i usług wymienionych w art. 83 ustawy o podatku od towarów i usług; należy zastosować ją w przypadku:
- Wewnątrzwspólnotowej Dostawy Towarów;
- eksportu towarów;
- dostaw: jednostek pływających używanych do rybołówstwa przybrzeżnego i żeglugi na pełnym morzu, części do jednostek pływających, środków transportu lotniczego oraz części zamiennych do nich itp.
- importu: jednostek pływających używanych do żeglugi na pełnym morzu i przewożących odpłatnie pasażerów, części do jednostek pływających, jednostek pływających używanych do rybołówstwa przybrzeżnego, środków transportu lotniczego oraz części zamiennych do nich itp.
- usług: w zakresie kontroli i nadzoru ruchu lotniczego, świadczonych na obszarze portów morskich, związanych z transportem międzynarodowym, ratownictwa morskiego, najmu, dzierżawy, leasingu lub czarteru jednostek pływających oraz środków transportu lotniczego itp.
Więcej informacji o obowiązujących stawkach podatku VAT znajdziesz w Ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Stawki ryczałtu dla towarów i usług
Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne przewiduje możliwość stosowania następujących składek ryczałtu.
Stawka ryczałtu 17%
W skrócie
Stawka ryczałtu 17% ma zastosowanie głównie w przypadku osobistego wykonywania wolnych zawodów
Ta stawka ryczałtu stosowana jest do przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów, tj. z pozarolniczej działalności gospodarczej wykonywanej osobiście przez:
- tłumaczy,
- adwokatów,
- notariuszy,
- radców prawnych,
- biegłych rewidentów,
- księgowych,
- agentów ubezpieczeniowych,
- agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające,
- brokerów reasekuracyjnych,
- brokerów ubezpieczeniowych,
- doradców podatkowych,
- doradców restrukturyzacyjnych,
- maklerów papierów wartościowych,
- doradców inwestycyjnych,
- agentów firm inwestycyjnych,
- rzeczników patentowych.
Zgodnie z ustawą za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu.
Stawka ryczałtu 15%
Dotyczy przychodów ze świadczenia następujących usług:
Usługi | PKWiU |
Reprodukcja komputerowych nośników informacji | 18.20.30.0 |
Pośrednictwo w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich | 45.40.40.0 |
Pośrednictwo w sprzedaży hurtowej | grupa 46.1 |
Magazynowanie i przechowywanie cieczy i gazów | 52.10.12.0 |
Magazynowanie i przechowywanie towarów w strefach wolnocłowych | ex 52.10.19.0 |
Parkingowe | 52.21.24.0 |
Obsługa centrali wzywania radio-taxi | ex 52.21.29.0 |
Pilotowanie na wodach morskich i przybrzeżnych | ex 52.22.13.0 |
Pilotowanie na wodach śródlądowych | ex 52.22.14.0 |
Usługi licencyjne związane z: | |
| 58.11.60.0 |
| 58.12.30.0 |
| 58.14.40.0 |
| 58.19.30.0 |
| 58.21.40.0 |
| 58.29.50.0 |
Związane ze sprzedażą miejsca reklamowego w wykazach i listach (np. adresowych, telefonicznych) | 58.12.40.0 |
Związane z nadawaniem programów ogólnodostępnych i abonamentowych | dział 60 |
Przetwarzanie danych | ex 63.11.1 |
Przesyłanie strumieni wideo przez internet | 59.11.25.0 |
Przesyłania strumieni audio przez internet | 59.20.36.0 |
Agencje informacyjne | 63.91.1 |
Agencje pozostałe w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowane | 63.99 |
Finansowe i ubezpieczeniowe, inne niż świadczone w ramach wolnych zawodów | sekcja K |
Związane z obsługą nieruchomości, świadczone na zlecenie | 68.3 |
Prawne, rachunkowo-księgowe i doradztwa podatkowego, inne niż świadczone w ramach wolnych zawodów | dział 69 |
Usługi firm centralnych (head office); usługi doradztwa związane z zarządzaniem – z wyjątkiem usług doradztwa związanych z zarządzaniem rynkiem rybnym (PKWiU 70.22.16.) inne niż świadczone w ramach wolnych zawodów | ex dział 70 |
Reklamowe; usługi badania rynku i opinii publicznej | dział 73 |
Fotograficzne | 74.2 |
Tłumaczenia pisemne i ustne, inne niż świadczone w ramach wolnych zawodów | 74.3 |
Związane z zatrudnieniem | dział 78 |
Świadczone przez organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych oraz pozostałych usług rezerwacji i usług z nią związanych | dział 79 |
Detektywistyczne i ochroniarskie, z wyjątkiem robót związanych z instalowaniem systemów przeciwpożarowych i przeciwwłamaniowych z późniejszym monitoringiem | dział 80 |
Usługi obsługi nieruchomości wykonywanych na zlecenie, polegających m.in. na: | |
| 81.10.10.0 |
| 81.29.11.0 |
| 82.9 |
| 82.20.10.0 |
| 82.19.11.0 |
| 82.30 |
W zakresie pomocy społecznej bez zakwaterowania, | ex dział 88 |
| 88.10.14 |
| 88.10.15 |
| 88.91.11 |
| 88.91.12 |
| 88.91.13 |
| 88.99.19 |
Kulturalnych i rozrywkowych | dział 90 |
Związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją | dział 93 |
Stawka ryczałtu 14%
W skrócie
Stawka ryczałtu 14% ma zastosowanie głównie w odniesieniu do działalności medycznej, np. lekarzy czy dentystów
Stosujemy ją do przychodów ze świadczenia usług:
Usługi | PKWiU |
W zakresie opieki zdrowotnej, np. lekarzy czy dentystów | dział 86 |
Architektoniczne i inżynierskie; Usługi badań i analiz technicznych | dział 71 |
W zakresie specjalistycznego projektowania | 74.1 |
Stawka ryczałtu 12%
W skrócie
Stawka ryczałtu 12% jest stosowana przede wszystkim przez programistów
Tą stawką opodatkowane są przychody z następujących usług:
Usługi | PKWiU |
Związane z wydawaniem: | |
| ex 58.21.10.0 |
| 58.29.1 |
| 58.29.2 |
| ex 58.29.3 |
Związane z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego | 62.02.10.0 |
Związane z oprogramowaniem | ex 62.01.1 |
Objęte grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” | 62.01.2 |
Związane z doradztwem w zakresie oprogramowania | ex 62.02 |
W zakresie instalowania oprogramowania | ex 62.09.20.0 |
Związane z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi | 62.03.1 |
Stawka ryczałtu 10%
Dotyczy przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1).
Stawka ryczałtu 8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł z tytułu:
W skrócie
Stawki 8,5% oraz 12% zależne od przychodu stosuje się przede wszystkim w odniesieniu do najmu i usług powiązanych
Usługi | PKWiU |
Przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a, czyli np. z nieodpłatnych świadczeń | brak |
Przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą | brak |
Związane z zakwaterowaniem | dział 55 |
Wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych | 68.20.1 |
W zakresie badań naukowych i prac rozwojowych | dział 72 |
Wynajmu i dzierżawy: | |
| 77.11.10.0 |
| 77.12.1 |
| 77.34.10.0 |
| 77.35.10.0 |
| 77.39.11.0 |
| 77.39.12.0 |
| 77.39.13.0 |
| 77.40 |
Pomocy społecznej z zakwaterowaniem | dział 87 |
Stawka ryczałtu 8,5%
W skrócie
Stawka ryczałtu 8,5% ma zastosowanie głównie do usług o charakterze ogólnym, w tym edukacji
Tą stawką opodatkowane są przychody z:
- Działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem art.12 ust. 1 pkt 1–4 oraz 6–8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym;
- Usług w zakresie edukacji (PKWiU dział 85);
- Usług związanych z działalnością bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałych usług w zakresie kultury (PKWiU dział 91),
- Działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego
- Prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu;
- Prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy,
- Otrzymanych odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej;
- Usług związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom (PKWiU 84.25.11.0).
Stawka ryczałtu 5,5%
W skrócie
Stawka 5,5% ma zastosowanie głównie przy działalności wytwórczej, np. budowlanej
Stosujemy ją w odniesieniu do przychodów z tytułu:
- Działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton;
- Prowizji uzyskanej z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów;
- Przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia:
- świadectw pochodzenia otrzymanych przez podmioty zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii wydawanych na wniosek, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2021 r. poz. 610);
- świadectw pochodzenia biogazu rolniczego otrzymanych przez podmioty zajmujące się wytwarzaniem biogazu rolniczego wydawanych na wniosek, o którym mowa w art. 49 ust. 1 ustawy wymienionej w lit. a;
- świadectw pochodzenia z kogeneracji otrzymanych przez przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji na wniosek, o którym mowa w art. 9l ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 716 i 868).
Stawka ryczałtu 3%
W skrócie
Stawka 3% ma zastosowanie głównie w gastronomii i handlu
Stawką 3% opodatkowuje się przychody z:
- Działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,
- Działalności usługowej w zakresie handlu, z zastrzeżeniem usług opodatkowanych według stawki 17% i 15%;
- Usług związanych z produkcją zwierzęcą (PKWiU 01.62.10.0);
- Działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów;
- Przychody, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2, 5–10 i 19–22 ustawy o podatku dochodowym,
- Z odpłatnego zbycia ruchomych składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej – o ile zbycie nastąpi w ciągu 6 lat od momentu wycofania składnika z działalności gospodarczej.
- Z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku przedsiębiorstwa w spadku.
Stawka ryczałtu 2%
Tę stawkę stosujemy w odniesieniu do przychodów ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy. Pod warunkiem, że co najmniej 50% finalnego produktu stanowią produkty roślinne lub zwierzęce pochodzące z własnej uprawy, hodowli lub chowu.
Kody GTU dla towarów i usług
GTU jest potoczną nazwą kodu grupy towarowo-usługowej, którą obowiązkowo trzeba oznaczyć w części ewidencyjnej pliku JPK V_7.
Każdy czynny podatnik VAT sprzedający towary lub świadczący usługi musi zweryfikować ich przynależność do jednej z trzynastu grup i przypisać jej właściwy kod w JPK V_7M albo JPK V_7K. Jeśli dany towar lub usługa nie został wyszczególniony w żadnej z grup, wówczas pole służące do wpisaniu kodu pozostaje puste.
Struktura kodów GTU:
Kod | Opis |
GTU_01 | napoje alkoholowe – alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym |
GTU_02 | benzyny silnikowe i lotnicze, oleje napędowe i opałowe, biopaliwa ciekłe itp. (pełen katalog towarów znajduje się w art. 103 ust. 5aa ustawy o VAT) |
GTU_03 | olej opałowy w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym oraz olej smarowy, pozostałe oleje o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99, z wyłączeniem wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 |
GTU_04 | wyroby i susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych |
GTU_05 | odpady określone w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy o VAT |
GTU_06 | urządzenia elektroniczne oraz części do nich, określone w poz. 7-9, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy o VAT |
GTU_07 | pojazdy i części samochodowe o kodach wyłącznie CN 8701 – 8708 oraz CN 8708 10 |
GTU_08 | metale szlachetnie i nieszlachetne |
GTU_09 | lekarstwa i wyroby medyczne, artykuły spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego |
GTU_10 | budynki, budowle, grunty |
GTU_11 | usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych |
GTU_12 | usługi o charakterze niematerialnym: prawne, księgowe, doradcze, reklamowe |
GTU_13 | usługi transportowe i gospodarki magazynowej |
Szczegółowy opis kodów GTU znajdziesz w naszym artykule: Kody GTU – szczegółowa lista
Kody PKWiU dla towarów i usług
Skrót PKWiU oznacza Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług. Obecnie służy głównie celom statystycznym i rzadko stosuje się ją w praktyce.
Struktura PKWiU może być pomocna w przypadku wątpliwości dotyczących:
- zwolnienia z VAT lub zastosowania niższej stawki,
- obowiązku stosowania kasy fiskalnej,
- zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym,
- określenia kosztów, od których można uzyskać zwrot VAT-u.
Wpisywanie PKWiU na fakturze nie jest obowiązkowe. Przepisy ustawy o VAT wskazują jednak, że w niektórych – jak powyższe – przypadkach warto to zrobić.
Lista wszystkich symboli PKWiU jest bardzo długa. Sprawdź Schemat klasyfikacji, gdzie znajdziesz szczegółowy wykaz.
Kody CN dla towarów
Skrót CN oznacza “nomenklaturę scaloną”, z ang. Combined Nomenclature. Jest to klasyfikacja celna, która porządkuje wszystkie towary znajdujące się w obrocie. Służy ona przede wszystkim ustaleniu właściwej stawki podatku VAT w odniesieniu do konkretnego produktu.
Nomenklatura scalona używana jest wyłącznie na terenie Unii Europejskiej. Jednak częściowo jest zbieżna ze Zharmonizowanym Systemem Określania i Kodowania Towarów (HS), który opracowała Światowa Organizacja Celna.
Każdy towar jest klasyfikowany w odpowiednim grupowaniu CN (dział, pozycja, podpozycja, kod). Kod CN składa się z 8 cyfr, z czego 6 jest zbieżne z nomenklaturą HS.
Szczegółowy wykaz wszystkich kodów nomenklatury (CN) znajdziesz w przeglądarce taryfowej dostępnej w Serwisie Taryfy celnej Ministerstwa Finansów.
Kody PKOB
PKOB jest skrótem oznaczającym Polską Klasyfikację Obiektów Budowlanych. To usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych, rozumianych jako produkty finalne działalności budowlanej. Nie klasyfikuje się w niej obiektów małej architektury. Została opracowana na podstawie Europejskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (CC) i jest z nią w pełni zintegrowana.
Klasyfikację stosuje się przede wszystkim w statystyce i ewidencji działalności budowlanej. Znacznie ułatwia wymianę informacji między uczestnikami procesu inwestycyjnego. Poza tym PKOB jest używana dla celów podatku od towarów i usług. Symbole PKOB mogą, ale nie muszą być uwzględniane w fakturze.
Dokładny wykaz wszystkich symboli PKOB znajdziesz w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB)
Podziel się nim ze znajomymi