Jak zmieniają się podatki i składki ZUS, gdy pracodawca bierze ślub z pracownikiem?

Pracodawca zatrudnia narzeczoną w swojej działalności. Jak przedsiębiorca powinien rozliczyć się z narzeczoną, a jak z żoną? Czy rodzaj zawartej umowy ma znaczenie? W tym opracowaniu powiem, jak mogą rozliczyć się narzeczeni a potem małżonkowie, jeśli jedno z nich jest zatrudniającym, a drugie zatrudnianym.

Narzeczona kontra żona

Zacznę od tego, że w odniesieniu do przepisów – narzeczona, to nie rodzina. Rozliczenie przedsiębiorcy z narzeczoną i żoną, będzie zatem wyglądać zupełnie inaczej. Narzeczeni, w przeciwieństwie do małżonków nie mają na przykład prawa do wspólnego rozliczenia.
Umowa
Jeśli chodzi o szczegóły, to zacznę od tego, że w przypadku narzeczonej, a także żony przedsiębiorca może podpisać każdy rodzaj umowy tj.

• umowę o pracę,
• umowę zlecenie,
• umowę o dzieło,
• czy też umowę o współpracy (B2B).

Charakterystyki poszczególnych umów, a także różnice między nimi omówiłam już wcześniej. Mamy swobodę zawierania umów, ale należy wiedzieć, że rozliczenie ich, czy oskładkowanie będzie różne w zależności od tego, czy będziemy mieć do czynienia z małżonkami, czy narzeczonymi.
Podatek dochodowy
W przypadku narzeczonych mimo pewnej zażyłości, relacji między pracownikiem i pracodawcą rozliczenie (opodatkowania, oksładkowanie) wygląda tak, jak w przypadku osób obcych – nie ma znaczenia czy jest to umowa o pracę, zlecenie, czy B2B. Przedsiębiorca nie ma więc żadnych problemów z rozliczeniem wynagrodzenie narzeczonej w kosztach.
Jeśli chodzi o natomiast o podpisanie umów z żoną, to w przypadku umowy o pracę, zlecenia, czy dzieło koszt wynagrodzenia nie jest kosztem przedsiębiorcy. Zostało to wprost określone w art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT, który określa, że nie stanowi kosztu przedsiębiorcy wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną – także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki. Mniej rygorystycznie wygląda kwestia składek ZUS, bo one mogą w przypadku umowy o pracę lub zlecenie mogą być uwzględnione w kosztach.
Gdyby była sytuacja taka, że oboje małżonków prowadzi odrębne działalności i jedno z nich wystawia faktury dla drugiego, to nie powinno być problemu z uwzględnieniem takiej faktury w kosztach. Pojawiają się też odmienne stanowiska w tym temacie, ale przeważające się te korzystne dla podatnika.
VAT
Temat VAT pojawia się tylko wówczas, gdy narzeczeni lub małżonkowie prowadzą działalności gospodarcze. Jeśli chodzi o narzeczonych, tak jak już wyżej zaznaczyłam dla celów przepisów, są sobie obcy, czyli rozliczenie odbywa się tak, jak między każdymi innymi przedsiębiorcami.
Ustawa o VAT małżonków prowadzących odrębne działalności gospodarcze, traktuje jak osobnych podatników. Nie ma zatem problemu, aby małżonek wystawił fakturę, a małżonka odliczyła VAT z tej faktury. Potwierdzają to też stanowiska między innymi

• Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, w interpretacji nr IPTPP4/443-331/13-6/BM z 30 sierpnia 2013 r.
• Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w piśmie z 24 kwietnia 2012 r., nr IPPP2/443-128/12-2/IG, z 24 września 2012 r.

Należy pamiętać, aby ustalać dla siebie nawzajem ceny rynkowe. Jeśli byłyby one zaniżone np. ze względu na relacje rodzinne to wówczas urząd może określić podstawę opodatkowania zgodnie z wartością rynkową.
ZUS
Jeśli chwilę zatrzymam się przy temacie składek ZUS. W przypadku narzeczonej składki ZUS opłacane są z takiego tytułu, z jakiego została podpisana umowa. To oznacza, że składki będą odprowadzane od umowy zlecenie lub umowy o pracę (przy umowie o dzieło ich nie będzie). Nie można w żadnym przypadku zgłosić narzeczonej, jako osoby współpracującej.
Natomiast jeśli chodzi o żonę, to jeśli zostanie z nią podpisana umowa o pracę lub zlecenie nieodpłatne, to składki będą opłacane jak za osobę współpracującą. W przypadku zlecenia z małżonką składki opłacane są od kwoty zlecenia. Dokładne wyjaśnienia w tym zakresie przedstawiłam tutaj.

Księgowi inFaktu Ocena Cena

Celina Rus

9.5 Znakomity

Cena od 200 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Jadwiga Troczyńska

9.8 Znakomity

Cena od 220 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Tomasz Rogowski

9.6 Znakomity

Cena od 245 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Zobacz wszystkich księgowych

Ślub z pracodawcą – jak to rozliczyć?

W tej części przedstawię kilka przykładów i powiem, jak będzie wyglądać rozliczenie w przypadku narzeczonych i małżonków. Będziemy analizować sytuację pana Karola i pani Kingi.
Przykład 1a – Umowa o pracę między narzeczonymi

• dla celów podatkowych narzeczeni, to osoby dla siebie obce,
• wynagrodzenie brutto i składki ZUS (całkowity koszt pracodawcy) płatne za panią Kingę są kosztem w działalności pana Karola,
• składki za panią Kingę są odprowadzane od kwoty z umowy o pracę.

Przykład 1b – Umowa o pracę między małżonkami

• wynagrodzenie pani Kingi nie jest kosztem w działalności pana Karola,
• składki za Panią Kingę są odprowadzane jak za osobę współpracujące,
• składki opłacane za panią Kingę, są rozliczane w działalności pana Karola na takiej samej zasadzie jak jego samego.

Przykład 2a – Umowa zlecenie między narzeczonymi

• dla celów podatkowych narzeczeni, to osoby dla siebie obce,
• wynagrodzenie brutto i składki ZUS płatne za panią Kingę są kosztem w działalności pana Karola,
• składki za panią Kingę są odprowadzane od kwoty z umowy zlecenie,

Przykład 2b – Umowa zlecenie między małżonkami

• wynagrodzenie pani Kingi nie jest kosztem w działalności pana Karola,
• składki za Panią Kingę są odprowadzane od umowy zlecenie, jeśli jest odpłatna, gdyby nie było określonego wynagrodzenia to wówczas składki są opłacane jak za osobę współpracującą,
• składki opłacane za panią Kingę, są rozliczane w działalności pana Karola.

Przykład 3a – Umowa o dzieło między narzeczonymi

• dla celów podatkowych narzeczeni, to osoby dla siebie obce,
• wynagrodzenie brutto pani Kingi są kosztem w działalności pana Karola,

Przykład 3b – Umowa o dzieło między małżonkami

• wynagrodzenie pani Kingi nie jest kosztem w działalności pana Karola,
• przy umowie o dzieło nie opłaca się składek ZUS,
• umowa o dzieło, może być uznana przez ZUS jako współpraca przy prowadzeniu działalności i wówczas będzie obowiązek opłacania składek jak za osobę współpracującą.