Ile wynosi urlop macierzyński? Czy kobieta ma prawo zrezygnować z niego?

Aneta Socha-Jaworska

Po jaki czasie może nastąpić rezygnacja z urlopu macierzyńskiego? Jakie warunki muszą być spełnione? Jakie dokumenty należy przygotować w tym celu?

Prawo

Zgodnie z art. 180. § 1. ustawy z dnia 26.06.1974 r. kodeks pracy, pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze:

  1. 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
  2. 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
  3. 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
  4. 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
  5. 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Przed przewidywaną datą porodu pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego, natomiast po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem aż do wyczerpania wymiaru.

Co więcej po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do:

  1. 32 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
  2. 34 tygodni – w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.

Urlop w wymiarze 32 lub 34 tygodni przysługuje łącznie obojgu rodzicom dziecka. Z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka. W takim przypadku łączny wymiar urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać wymiaru.

Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego

Rezygnacja z urlopu macierzyńskiego

Pracownica, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu i powrócić do pracy, jeżeli:

  1. pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta pracownik – ojciec wychowujący dziecko,
  2. przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego, osobistą opiekę nad dzieckiem będzie sprawował ubezpieczony – ojciec dziecka, który w celu sprawowania tej opieki przerwał działalność zarobkową.

Pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko przysługuje, w przypadku rezygnacji przez ubezpieczoną – matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie, prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej po dniu rezygnacji przez ubezpieczoną – matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Pracownica legitymująca się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu, jeżeli:

  1. pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta pracownik – ojciec wychowujący dziecko albo pracownik – inny członek najbliższej rodziny,
  2. przez okres odpowiadający okresowi, który pozostał do końca urlopu macierzyńskiego, osobistą opiekę nad dzieckiem będzie sprawował ubezpieczony – ojciec dziecka albo ubezpieczony – inny członek najbliższej rodziny, który w celu sprawowania tej opieki przerwał działalność zarobkową.

Pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi – innemu członkowi najbliższej rodziny przysługuje, w przypadku rezygnacji przez ubezpieczoną – matkę dziecka, legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, z pobierania zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 8 tygodni po porodzie, prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej po dniu rezygnacji przez ubezpieczoną – matkę dziecka z pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Wniosek

W celu rezygnacji z części urlopu pracownica składa pracodawcy pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z korzystania z części urlopu macierzyńskiego w terminie nie krótszym niż 7 dni przed przystąpieniem do pracy. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownicy.

Z kolei ojciec dziecka albo pracownik – inny członek najbliższej rodziny składa pisemny wniosek, w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z części urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek.

Pracownica do swojego wniosku o przywrócenie do pracy dołącza zaświadczenie od pracodawcy ojca dziecka lub innego członka rodziny, potwierdzające udzielenie mu urlopu.

Ubezpieczony, który po rezygnacji z urlopu macierzyńskiego matki dziecka przejął pozostałą część tego urlopu zachowuje prawo do urlopu ojcowskiego. Może go wykorzystać do ukończenia przez dziecko 2. roku życia. Wymiar urlopu ojcowskiego wynosi 14 dni, przy czym można go podzielić na dwie równe części. Za okres urlopu ojcowskie przysługuje zasiłek.