Przekroczenie I progu podatkowego

Jak liczyć podatek pracownikowi, który przekroczył pierwszy próg podatkowy? Czy uwzględniać kwotę zmniejszającą podatek? Od kiedy obowiązuje go wyższa stawka podatku? Czy są sytuacje, w których mimo przekroczenia I progu podatkowe, podatek liczony jest według niższej stawki?

Na wstępie warto odnieść się do art. 31 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych który określa, że osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy.

Pracodawca jest płatnikiem podatku dochodowego, a pracownik jest podatnikiem.

Kolejna ważna informacja zamieszczona została w art. 32 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z nią zaliczki na podatek dochodowy, za miesiące od stycznia do grudnia wynoszą:

1. za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali – 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu,
2. za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył kwotę 85 528 zł – 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Pod pojęciem dochodu pracownika należy rozumieć przychód (wynagrodzenie brutto) po pomniejszeniu o koszty uzyskania przychodu i składki społeczne w części finansowanej przez pracownika.

Przykład 1 – Pracownik w lipcu 2017 osiągnął dochód w wysokości 90 000 zł. Oznacza to, że do dochodu z lipca należy stosować jeszcze stawkę 18%, natomiast do przychodów miesiąca kolejnego tj. sierpnia stosujemy 32%.

Opodatkowanie według stawki 32% następuje od miesiąca kolejnego, po miesiącu w którym podatnik przekroczy I próg podatkowy. Nie można w obrębie jednego miesiąca stosować dwóch stawek podatku.

Czy można uniknąć opłacania zaliczek w wysokości 32%  mimo przekroczenie kwoty 85 528 zł dochodu?

Tak, jeśli podatnik – pracownik złoży pracodawcy oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko oraz dochody podatnika przekroczą górną granicę pierwszego przedziału skali, a odpowiednio małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej lub dochody małżonka mieszczą się w niższym przedziale skali, zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Oświadczenie obowiązuje od miesiąca po miesiącu, w którym zostało złożone i tylko w roku, w którym zostało złożone. Jeśli w kolejnym roku podatkowym sytuacja się powtórzy, to trzeba pracodawcy przekazać takie same informacje.

Czy pracownik musi złożyć oświadczenie o przekroczeniu dochodu 85 528 zł i wnioskować o stosowanie wyższej stawki podatku?

Wyższą stawkę stosuje pracodawca bez oświadczenia pracownika, gdyż to płatnik obowiązany jest do wyliczenia właściwej kwoty i jej przekazania.

Czy dochody z poprzedniego miejsca pracy w danym roku mają znaczenia dla ustalenia dochodu i stawki według, której będą wyliczane zaliczki?

Dochody uzyskane u innego pracodawcy nie mają znaczenia. Ustalamy dochód pracownika, biorąc pod uwagę tylko dochód z z obecnego zakładu pracy. Stawka 32% stosowana jest zatem, gdy pracownik przekroczy z tytułu obecnie wykonywanej pracy kwotę  85 528 zł dochodu lub złoży wniosek o jej stosowanie.

Czy pracownik musi złożyć pracodawcy oświadczenie o zaprzestaniu rozliczania kwoty zmniejszającej podatek?

Tak, jeśli kwota graniczna 85 528 zł zostanie w trakcie roku przekroczona, to podatnik zobowiązany jest do poinformowania o tym płatnika w formie pisemnego oświadczenia. Wówczas płatnik pobiera zaliczki począwszy od miesiąca następnego po miesiącu, w którym złożono oświadczenie bez pomniejszania o kwotę 46,33 zł.