Obecnie osoba decydująca się na założenie działalności gospodarczej zastanawia się, czy przysługuje jej tzw. preferencyjny ZUS, czy musi opłacać duży ZUS. Zdarzają się też często sytuacje, że z działalności opłacana jest wyłącznie składka zdrowotna. Resort Rozwoju przygotowuje dla przedsiębiorców jeszcze inne opcje.

Jak już wyżej wspomniała obecnie przedsiębiorca, który spełnia określone kryteria może opłacać tzw. mały ZUS. Preferencja dotyczy składek społecznych, które mogą być opłacane od minimalnej kwoty wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia za prace. W 2017 roku minimalna podstawa wynosi 600 zł. Przy dużym ZUS w bieżącym roku najniższa podstawa jest na poziomie 2 557,80 zł. Ponadto maksymalna podstawa do opłacania składek społecznych w 2017 roku dla przedsiębiorcy  wynosi 10 657,50 zł. Wnioski są takie :

  • dla przedsiębiorcy, opłacającego mały ZUS minimalne składki w 2017 wynoszą 487,90 zł (bez chorobowego 473,20 zł)
  • przy dużym ZUS, kwota minimalna wynosi 1 172,56 zł (bez chorobowego 1 109,89 zł)
  • składka zdrowotna wynosi 297,28 zł

Należy pamiętać, że zapłacone składki społeczne są ujmowane w kosztach lub odejmowane od dochodu, a składka zdrowotna odejmowana od podatku w wysokości 7,75% podstawy wymiaru. FP księgowany jest natomiast do kosztów.

Warto wykonać zatem następujące wyliczenia :

  • 190,62 * 18% = 34,31
  • 190,62 * 19% = 36,22
  • 875,28 zł * 18% = 157,55
  • 875,28 zł * 19% = 166,30

Ponadto składka zdrowotna opłacana jest w wysokości 297,28 zł, a odliczamy ją od podatku w kwocie 255,99 zł. Przy okazji tych obliczeń warto zastanowić się, jaki zatem jest realny koszt składek ZUS.

Forma opodatkowania działalności

Mały ZUS

Duży ZUS

Składka zdrowotna

Zasady ogólne

197,60

759,02

41,29

(190,62 – 34,31) +

(297,28 – 255,99)

(875,28 – 157,55) +

(297,28 – 255,99)

297,28 – 255,99

Podatek liniowy

195,69

750,27

41,29

(190,62 – 36,22) +

(297,28 – 255,99)

(875,28 – 166,30) +

(297,28 – 255,99)

297,28 – 255,99

Tabela ta ma na celu pokazanie faktycznego, comiesięcznego obciążenia podatnika, oczywiście przy założeniu, że osiąga on przychody, przy których występuje zobowiązanie podatkowe. O ile przy preferencyjnym ZUS kwoty te nie są duże, to dla nowego przedsiębiorcy duże składki ZUS mogą być tak dużym obciążeniem, że będą hamować rozwój firmy, gdyż nie pozwolą np. na inwestowanie i rozwijanie się.

Resort Rozwoju mając na celu ułatwienie startu młodym przedsiębiorcom proponuje wprowadzenie dwóch ulg : ulga na start oraz rozwiązania pod nazwą 'Małe przychody – mały ZUS’. Oczywiście ma to znacznie obniżyć bieżące obciążenia budżetu przedsiębiorcy, ale należy także zastanowić się nad konsekwencjami, jakie mogą za sobą nieść. Obie propozycje tyczą się składek społecznych, ministerstwo na ten moment nie przewiduje zmian w opłacaniu składki zdrowotnej.

Proponowane ulgi w opłacaniu ZUS

Ulga na start

Propozycja o której będzie mowa pochodzi z art. 21 Konstytucji Biznesu. Sugeruje się, aby przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy i nie wykonuje jej dla pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej, w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, przez okres 6 miesięcy nie podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Wynika z tego, że dobrowolne opłacanie składek społecznych będzie możliwe. Obecnie przepisy jednak wskazują na to, że jeśli składki emerytalna i rentowa są dobrowolne, to nie można opłacać z tego tytuły składki chorobowej. Ma to duże znaczenie, gdyż przedsiębiorcy zapewne decydowaliby się na opłacanie składek społecznych, gdyby mogli uzyskać potem zasiłek.

Warto w tym kontekście zastanowić się, jak zatem w tym okresie będzie z wypłatą zasiłków – chorobowych, macierzyńskich. Ponadto jeśli składki nie będą opłacane przed przedsiębiorcę, zatem można przypuszczać, że finansowane będą z budżetu państwa. Pojawi się też wątpliwość, jak ten okres będzie uwzględniany przy wyliczaniu późniejszej emerytury. 

AKTUALIZACJA – kompendium wiedzy na temat ulgi na start znajduje się tutaj.

Małe przychody – mały ZUS

Równolegle, ale już poza pakietem Konstytucji Biznesu, Ministerstwo Rozwoju przygotowuje rozwiązanie, dzięki któremu małe firmy, które osiągają niewielkie przychody, będą płaciły niższe składki. Resort ma tutaj na myśli przedsiębiorców, których miesięczne przychody nie przekraczałyby kwoty 5 000 zł. Nowa ulga polegałaby na tym, że składki społeczne określane byłyby procentowo, w wysokości zależnej od przychodu, ale nie byłyby większe niż 24% osiąganego przychodu. Ministerstwo chce, aby ZUS był płacony proporcjonalnie do wysokości uzyskiwanego przychodu. Dla przedsiębiorcy oznaczałoby to obniżenie miesięcznych, obowiązkowych danin wobec ZUS.

Najlepiej wszelkie kwestie obrazować sobie na przykładzie. Zatem weźmy pod uwagę przedsiębiorcę, który osiągnął przychód w wysokości 2000 zł na miesiąc i opłaca tzw. duży ZUS ze składką chorobową (dobrowolną). W 2017 roku minimalne składki społeczne wynoszą 812,61 zł, a po zmianach zobowiązanie to wynosiłoby 24% z 2000 zł, czyli 480 zł. Różnica jest duża, więc kwotowo podatnik na pewno by na zmianie zyskał. 

Należy jednak pamiętać, że obniżenie podstawy do opłacania składek ZUS niesie za sobą niższe zasiłki chorobowe, macierzyńskie, gdyż podstawa do opłacania składki chorobowej będzie niższa. 

Warte zastanowienia jest też to, czy resort dając przedsiębiorcy taki przywilej, pozwoli na przykład na podwyższenie podstawy do opłacania składek ZUS, gdyby chciał on uzyskać wyższy zasiłek macierzyński, czy chorobowy. Nie wiadomo także, co w sytuacji gdy przychód w jednym z miesięcy będzie wyższy niż 5000 zł, czy potem podatnik będzie nadal miał prawo do tego ZUS wyliczanego procentowo od uzyskanego przychodu a także, czy ten przywilej byłby ograniczony w jakiś sposób czasowo. Pytanie też, co potem – czy przedsiębiorcy będzie przysługiwał mały, czy duży ZUS. Jak widać niewiadomych się póki co wiele, oczekiwany projekt ustawy zapewne rozwieje wiele wątpliwości.