Zaległości w opłacaniu podatku PIT. Ile wynoszą odsetki i jak je uregulować?

Ostateczny termin zapłaty należnego podatku PIT za 2023 rok minie 30 kwietnia 2024 roku. Ci, którzy go nie dotrzymali muszą liczyć się z koniecznością zapłaty odsetek za zwłokę. Czego jeszcze mogą obawiać się dłużnicy? Jak poradzić sobie z długiem wobec Urzędu Skarbowego?

Jeśli podatnik nie zalogował się do usługi Twój e-PIT do końca kwietnia, to jego zeznanie PIT-37 zostało automatycznie zaakceptowane i uznane za złożone. W przypadku niedopłaty jeszcze w maju (najpóźniej 30 maja) US wysłał zawiadomienie o konieczności dopłaty. Od momentu otrzymania tej informacji podatnik miał 7 dni na zapłatę niedopłaty. Jeśli tego nie zrobił, naliczane są odsetki za zwłokę.

Czym jest niedopłata podatku PIT?

Niedopłata oznacza konieczność dopłaty podatku. Ta pojawia się w przypadku, gdy kwota podatku wpłacona do urzędu skarbowego (np. za dany rok podatkowy) jest mniejsza od kwoty należnego podatku. Niedopłata występująca konkretnie w rozliczeniu PIT to różnica pomiędzy podatkiem należnym naliczonym przez organ skarbowy, a pobranymi zaliczkami.

Jak i kiedy wpłacić zaległości w PIT?

Od 1 stycznia 2020 r. podatek PIT płacimy do US wyłącznie na indywidualny rachunek podatkowy (tzw. mikrorachunek podatkowy). Jego numer można sprawdzić w generatorze dostępnym na stronie podatki.gov.pl lub bezpośrednio w urzędzie skarbowym. Wystarczy podać swój numer PESEL lub NIP. Podatnicy korzystający z usługi Twój e-PIT mają mają go dodanego automatycznie.

Płatność może być zrealizowana bezpośrednio z usługi Twój e-PIT bądź przez e-Urząd Skarbowy. W tym celu, logując się do serwisu, należy wejść na podstronę Twój e-PIT oraz wybrać interesującą nas deklarację podatkową. W opisie deklaracji PIT znajdziesz informację o należnej kwocie podatku (do zapłaty bądź zwrotu) oraz przycisk umożliwiający szybką zapłatę. Niestety obecnie nie wszyscy mają dostęp do tej opcji. Jak tłumaczy MF: ,”Ministerstwo Finansów udostępniło bankom środowisko, które pozwala na dołączenie do usługi. Na ten moment widoczne są te banki, które skorzystały z tej możliwości”.

Co grozi za zaleganie z należnym podatkiem PIT?

Podatek nieuregulowany w terminie płatności staje się zaległością podatkową. W sytuacji kiedy podatnik wie że, z jakiś względów niemożliwa będzie terminowa zapłata podatku warto złożyć wniosek o tzw. ulgę podatkową, czyli odroczenie zapłaty podatku lub rozłożenie należności na raty. W sytuacji, kiedy nie zareagujemy na czas US będzie naliczał odsetki.

Podatnik zalegający z zapłatą podatku może dodatkowo zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnoskarbowej. Jeśli dług podatnika pomimo upomnienia w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji nie został uregulowany, US może wszcząć postępowanie egzekucyjne, w ramach którego będzie ściągać zaległości podatkowe z majątku dłużnika. Dodatkowo, jeśli podatnik uporczywie nie płaci podatku musi liczyć się z konsekwencjami karnoskarbowymi, czyli karą grzywny. Ta w tym przypadku wynosi od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

Jeżeli nie ma wątpliwości co do popełnionego wykroczenia, kara grzywny może zostać nałożona w drodze mandatu karnego, w granicach nieprzekraczających podwójnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Podatnik, który odmówi przyjęcia go będzie musiał liczyć się z tym, że jego sprawę rozstrzygnie sąd.

Ile wynoszą odsetki ustawowe za każdy dzień zwłoki i jak je wyliczyć?

Za niezapłacony podatek naliczona są odsetki po stawce podstawowej lub obniżonej. Stawkę obniżoną stosuje się ją wyłącznie w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków: złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji, nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji oraz zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.

Do wyliczenia zaległości możemy skorzystać ze wzoru. Wszystkie wartości należy przez siebie przemnożyć i podzielić przez 365 dni w roku. W ten sposób dokładnie obliczymy odsetki za zwłokę, które należy odpowiednio zaokrąglić zgodnie z zasadami matematycznymi – jeśli końcówka jest mniejsza niż 50 groszy – pomija się ją, jeśli jest wyższa niż 50 groszy – zaokrągla się w górę do pełnych złotówek.

(kwota zaległości x liczba dni x stopa odsetek za zwłokę) / 365 = odsetki naliczone = odsetki naliczone zaokrąglone.

Należne odsetki można też obliczyć przy pomocy kalkulatora odsetek podatkowych. Kalkulator liczy odsetki za zwłokę na podstawie kwoty zaległości, wymaganego oraz faktycznego terminu zapłaty.

Co ważne, odsetek za zwłokę nie nalicza się jeżeli ich wysokość nie przekracza trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej (obowiązki operatora wyznaczonego pełni Poczta Polska S.A.).

Czy możliwe jest „dogadanie się” z Urzędem Skarbowym?

Dobrze wiedzieć, że w niektórych sytuacjach możemy starać się o odroczenie terminu płatności naszych zobowiązań, rozłożenie ich na raty, a nawet o ich umorzenie. W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym fiskus może wydać pozwolenie na rozłożenie zaległości na raty. Do umorzenia zaległości dochodzi naprawdę bardzo rzadko, ale jeśli już tak się dzieje umarzane są również odsetki za zwłokę (w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa).

By takie wsparcie uzyskać, należy oczywiście wypełnić i złożyć stosowny wniosek. Jeśli zostanie przyjęty, US przedstawi nam umowę, która określi liczbę rat oraz terminy ich spłaty. Niestety, jest to kwestia uznaniowa i nawet jeśli podatnik będzie spełniał wymagania, mimo wszystko może nie uzyskać zgody. Wówczas dług wobec fiskusa zachowuje niezmienioną formę.

Czy niedopłata PIT wpływa na zdolność kredytową?

Czy jeśli mamy długi jest sens zaciągać kolejne zobowiązania? Jeśli zaległości wobec US nie są duże, warto po prostu spłacić je jak najszybciej, a już na pewno przed złożeniem wniosku o kredyt w banku. Jeśli zaś nasze długi są są większe, dobrzej jest uzgodnić plan spłaty zaległości. Jeśli uda się to zrobić, możemy otrzymać zaświadczenie o niezaleganiu. Musimy mieć jednak świadomość, że na dokumencie z pewnością znajdzie się informacja o tym, że spłacamy należny wobec US dług i bank mimo wszystko może uznać nas za mało wiarygodnych potencjalnych kredytobiorców i odmówić udzielenia kredytu. W takiej sytuacji pozostanie nam ubieganie się o niego w instytucjach parabankowych, jednak koszty takiego zobowiązania mogą być znacznie wyższe. Warto więc zastanowić się, czy faktycznie „warto”.