W jaki sposób należy opodatkować dochody z tego tytułu? Na podstawie jakiej umowy pracuje niania? Jakie przysługują jej koszty uzyskania przychodu?

Zatrudnienie niani odbywa się na podstawie tzw. umowy uaktywniającej, która zgodnie z art. 50 ust.1 ustawa z dnia 4.02.2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, jest osobą fizyczną sprawująca opiekę nad dziećmi na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Na podstawie umowy uaktywniającej niania sprawuje opiekę nad dziećmi od ukończenia 20 tygodnia życia. Jest ona zawierana w formie pisemnej między nianią, a rodzicem/rodzicami dziecka. Warto pamiętać, że w tej sytuacji dochodzi do zawarcia umowy między dwoma podmiotami nieprowadzącymi działalności, zatem przychody są przychodami z innych źródeł. 

Rodzic dziecka nie jest płatnikiem podatku dochodowego z tytułu zawartej z nianią umowy, co oznacza że:

  • nie ciąży na nim obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanego wynagrodzenia,
  • nie ma obowiązku sporządzenia i przekazania niani lub organowi podatkowemu deklaracji i informacji podatkowych, np. PIT-11

niania - rozliczenie zatrudnienia

W jaki zatem sposób należy wpłacać zaliczki na podatek dochodowy? Co do zasady przychody z innych źródeł podlegają opodatkowaniu dopiero w zeznaniu rocznym. Można rozliczenia dokonać jednorazowo składając PIT. Natomiast w art. 44 ust. 1c ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, znajdują się informacje o tym, że podatnik uzyskujący przychody z innych źródeł, może w ciągu roku podatkowego wpłacać zaliczki miesięczne, stosując do uzyskanego dochodu najniższą stawkę podatkową określoną w skali podatkowej. Zatem ustawodawca określił, że podatnik ma taką możliwość, ale nie musi tego robić.

Należy pamiętać także o ust. 1d z tego artykułu, który wskazuje że jeżeli podatnik dokonał w trakcie roku podatkowego wpłaty zaliczki jest obowiązany do wpłacania kolejnych zaliczek od dochodów uzyskanych z tego tytułu w następnych miesiącach, aż do końca tego roku podatkowego. Zaliczki wpłaca się na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania niani w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskała dochód. Czyli wniosek jest taki, że jak wpłacimy jedną zaliczkę, to kolejne także musimy wpłacać. I tak jak wyżej jest wskazane, jeśli nie będzie w trakcie roku żadnej wpłaty, to zapłaty podatku dokonujemy składając zeznanie roczne.

Jeśli chodzi o koszty uzyskania przychodu, to standardowo stosuje się 20% (oblicza się je od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika (rodzica) lub opłacone przez podatnika (nianię) w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód) lub jeśli niania będzie posiadała dowody potwierdzające poniesienie wyższych kosztów niż te wynikające z zastosowania normy procentowej, wówczas będzie mogła przyjąć koszty uzyskania w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

Po zakończeniu roku podatkowego niania jest obowiązana złożyć do urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o wysokości uzyskanych dochodów PIT-36. Niania może korzystać zarówno z preferencyjnego opodatkowania dochodów (wspólnego rozliczenia z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko), jak i z ulg podatkowych (np. ulga na dzieci) obowiązujących w danym roku (o ile spełnione są warunki dla zastosowania danej ulgi).

Na koniec dodam, że omawiałam już wcześniej temat opłacania składek ZUS za nianię i zmian w jej wynagrodzeniu, warto też zapoznać się z tymi kwestiami.