Okres wyczekiwania to czas, po jakim nabywa się prawo do zasiłku. Ile może wynosić? W odniesieniu do jakich świadczeń ma znaczenie? Czy wcześniejsze okresy podlegania pod ubezpieczenie mają znaczenie?

W poniższym artykule przeanalizuję kwestię okresu wyczekiwania w odniesieniu do poszczególnych świadczeń. Natomiast ogólna zasada mówi, że zasiłek można uzyskać jedynie, gdy ubezpieczony podlega pod ubezpieczenie chorobowe. Jeśli składka chorobowa nie jest opłacana, to ubezpieczony nie można liczyć na takie świadczenia.

Zasiłek chorobowy

Biorąc pod uwagę art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa należy pamiętać, że ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego:

  • po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu,
  • po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.

Ponadto ust. 2 wskazuje, że do okresów ubezpieczenia chorobowego, wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Zasady podlegania pod ubezpieczenia społeczne, podstawy do wyliczania zasiłków pracowników i osób niebędących pracownikami omawiałam wcześniej. 

Bez okresu wyczekiwania, od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego prawo do zasiłku chorobowego przysługuje

  1. absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych,
  2. jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
  3. ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
  4. posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji,
  5. funkcjonariuszom Służby Celnej.

Okres wyczekiwania

Zasiłek macierzyński

Świadczenie to przysługuje bez okresu wyczekiwania, od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Zgodnie z art. 29 ust.1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przysługuje osobie, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego:

  1. urodziła dziecko,
  2. przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10 roku życia, i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia,
  3. przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10 roku życia.

Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego. Ponadto miesięczny zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz okres urlopu ojcowskiego wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku.

Zasiłek opiekuńczy

Jest to zasiłek, które także jest należny bez wcześniejszego okresu wyczekiwania. Od momentu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu należy się ubezpieczonemu. Jak określa art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

  1. dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku,
    • nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą,
    • porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki,
    • pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekujących się dzieckiem, w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne,
  2. chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat,
  3. innym chorym członkiem rodziny.

Za członków rodziny, uważa się małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat – jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki. Natomiast pod pojęciem dziecka należy rozumieć dzieci własne ubezpieczonego lub jego małżonka oraz dzieci przysposobione, a także dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie.