Matryca stawek VAT 2012 wraz z przykładami dóbr, na które obowiązują

Standardowa stawka VAT wynosi 23%, ale to nie jest jedyna stawka. Są takie transakcje, które można opodatkować znacznie niższym VAT-em – w niektórych przypadkach wręcz zerowym. Jednak nie można zapomnieć, że zbyt niski VAT to problem dla sprzedawcy, który wystawia fakturę. A zatem przed wystawieniem faktury, na której stawka VAT jest inna niż 23% trzeba tę kwestię gruntownie przemyśleć i sprawdzić.

Każdy VAT-owiec dolicza do sprzedaży VAT według stawek określonych w przepisach. Podatek doliczony w danym okresie (miesiącu lub kwartale) wykazuje na deklaracji, a następnie wpłaca do fiskusa. Jak łatwo się domyślić, stawka niższa od wymaganej to prosta droga do tego, by zapłacić podatku za mało. A to oznacza problemy – korekty, odsetki, a nawet grzywny.

Na szczęście, tego można uniknąć, poznając podstawowe przepisy w tym względzie. Nie ma też powodu, by płacić więcej VAT-u niż fiskus przykazał

Oczywiście, poniższa lista nie jest w pełni wyczerpująca – to tylko wyrywkowe przykłady pozwalające zorientować się gdzie szukać informacji. Przede wszystkim zwracamy uwagę na branże, które powinny szukać swoich towarów w danych kategoriach stawek VAT. Podajemy też gdzie konkretnie można znaleźć kompletne listy towarów, na które stosuje się obniżony VAT.

Na początek jedna uwaga. W przepisach można znaleźć takie towary, na które ustawa nakłada zarówno 8%, jak i 5% VAT (głównie żywność). W takim przypadku stosuje się stawkę 5%, przy czym trzeba zwrócić uwagę, czy nie występują pewne nieznaczne różnice w zapisach.

1. VAT 8%

Tę stawkę można stosować m.in. wobec sprzedaży zaliczającej się do następujących kategorii:

• Niektóre towary związane z rolnictwem, których nie obejmuje stawka 5%, w tym np. sadzonki, krzewy i drzewa owocowe, nasiona, drewno opałowe, ryby ozdobne, nawozy, pestycydy, ziemia ogrodnicza.
• Gazety i czasopisma drukowane (z wyjątkiem specjalistycznych).
• Leki i produkty farmaceutyczne oraz różnego rodzaju wyroby medyczne.
• Różne usługi rolnicze (nie dotyczy to rolników ryczałtowych).
• Usługi twórców i artystów wykonawców (w rozumieniu przepisów o prawie autorskim), ale z wyjątkiem usług kulturalnych świadczonych przez indywidualnych twórców lub artystów, które korzystają ze zwolnienia.
• Bilety wstępu na wydarzenia kulturalne i do obiektów kulturalnych, a także na imprezy sportowe, do wesołych miasteczek.
• Usługi zakwaterowania.

Od początku 2013 r. lista towarów objętych stawką 8% zmniejszyła się m.in. o napoje będące mieszaniną kawy lub herbaty z mlekiem (np. kawa latte), rękodzieło, wełnę szarpaną, niektóre odpady zwierzęce niejadalne, czy usługi radiowe i telewizyjne. Obecnie są one objęte stawką 23%.

Pełna lista: Załącznik nr 3 do ustawy o VAT.

Księgowi inFaktu Ocena Cena

Celina Rus

9.5 Znakomity

Cena od 200 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Jadwiga Troczyńska

9.8 Znakomity

Cena od 220 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Tomasz Rogowski

9.6 Znakomity

Cena od 245 zł netto / m-c

Zobacz ofertę

Zobacz wszystkich księgowych

2. VAT 5%

Stawką 5% objęte są przede wszystkim podstawowe produkty żywnościowe, w tym owoce, nasiona, orzechy, warzywa, przyprawy, ryby, mięso i wyroby mięsne (zakonserwowane), oleje jadalne i tłuszcze, pieczywo, jaja, czy soki.

Oprócz tego, tą stawką objęte są książki drukowane (oznaczone symbolami ISBN, ale nie e-booki, które traktowane są jak usługa elektroniczna i objęte VAT-em 23%), mapy, a także czasopisma specjalistyczne.

Pełna lista: Załącznik nr 10 do ustawy o VAT.

3. Nietypowe stawki

Oprócz stawek 8% i 5%, funkcjonują też nietypowe sytuacje – warto tutaj wymienić dwie. Zryczałtowany VAT 4% płacą taksówkarze, natomiast rolnicy pobierają od swoich klientów zryczałtowany VAT według stawki 7% (6,5% od 1 stycznia 2014 r.).

4. VAT 0%

W ściśle określonych przypadkach sprzedawca może zastosować na fakturze stawkę VAT 0%. Co ciekawe, wystawianie faktur ze stawką 0% to nadal jest sprzedaż opodatkowana. A zatem przedsiębiorca, który wystawia faktury 0% może odliczać VAT od zakupów, co w konsekwencji może rodzić prawo do zwrotu VAT.

Ustawa o VAT wymienia listę czynności, które pozwalają na zastosowanie stawki 0%. Jest to m.in. eksport towarów (na zasadach określonych w Ustawie o VAT), a także Wewnątrzwspólnotowa Dostawa Towarów (WDT). VAT 0% dotyczy także szeregu usług związanych z transportem lotniczym i morskim, czy np. dostawy sprzętu komputerowego do placówek oświatowych. Pełna lista znajduje się w Art. 83 Ustawy o VAT oraz w odrębnym rozporządzeniu.

5. VAT marża

Niższy VAT płacą też firmy stosujące procedurę marża, choć nie ze względu na niską stawkę VAT, tylko na sposób obliczania podatku. Opisaliśmy to dokładnie w poprzednim artykule.

Teraz przypomnijmy tylko, że w systemie marża, VAT oblicza się od różnicy pomiędzy ceną nabycia towaru (lub usługi), a ceną końcową dla klienta (czyli od marży). W konsekwencji, VAT do zapłaty jest dużo niższy, niż gdyby był obliczany standardowo, przy czym marżę opodatkowuje się różnymi stawkami, w tym zarówno 23%, czy 0%.

Marża jest stosowana w związku ze sprzedażą towarów używanych, przedmiotów kolekcjonerskich, dzieł sztuki i usług biur podróży.

6. VAT np

Enigmatyczna „stawka np” oznacza tyle, co „nie podlega opodatkowaniu”. Formalnie rzecz biorąc, nie jest to stawka VAT, tylko informacja na fakturze mówiąca o tym, że dana transakcja nie jest opodatkowana VAT-em. „Np” najczęściej pojawia się na fakturach dokumentujących sprzedaż usług na rzecz przedsiębiorców spoza Polski.

7. VAT zw

Analogicznie do „np”, „zw” to także nie jest stawka, ale informacja o tym, że dana usługa jest zwolniona z VAT. Przedsiębiorcy, którzy korzystają ze zwolnienia z VAT nie wystawiają faktur, więc „stawka zw” ich nie interesuje – na rachunkach nie ma informacji o VAT. Ale przedsiębiorcy zarejestrowani do VAT i wystawiający faktury także mogą korzystać ze zwolnienia.

Natomiast przedsiębiorcy zarejestrowani do VAT, którzy korzystają ze zwolnienia przedmiotowego, zamieszczają zwykle na fakturach oznaczenie „zw”. Na takiej fakturze musi znaleźć się podstawa do zwolnienia z VAT. Zwykle jest to odniesienie do konkretnego przepisu ustawy o VAT albo rozporządzenia wykonawczego.

Zwolnienie z VAT może być oparte na limicie sprzedaży (do 150 tys. zł w ciągu roku) lub odgórnym zwolnieniu z VAT niektórych czynności, w tym m.in. działalności lekarzy, dentystów, pielęgniarek, psychologów i usług finansowych.

Potrzebujecie więcej informacji na temat stawek VAT? Z przyjemnością Wam pomożemy – zostawcie pytania w komentarzach 🙂