Pod koniec 2016 pojawił się projekt odnośnie zmiany ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Jest on o tyle ciekawy, że przewiduje wprowadzenie indywidualnych kont do wpłaty składek ZUS. Oznaczałoby to likwidacje dotychczasowych numerów rachunków bankowych, obowiązujących dla wszystkich płatników.

Indywidualne konto w ZUS

W tym artykule postaram się przybliżyć zmiany nad jakimi obecnie trwają pracę. Z projektem można bezpośrednio zapoznać się tutaj.

Nowy płatnik

W planie jest wprowadzenie do ustawy z dnia z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych terminu nowego płatnika składek – chodzi tutaj o podmioty, inne niż powiatowe urzędy pracy wypłacające stypendium w okresie szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego w ramach projektów lub programów finansowych z udziałem środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej – w stosunku do osób pobierających stypendium w okresie szkolenia,stażu lub przygotowania zawodowego.

Numer rachunku składkowego

Projekt zakłada wprowadzenie indywidualnych rachunków składkowych dla płatników składek, na które dokonywana będzie jedna wpłata na wszystkie należności do których poboru zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Ten rachunek byłby wykazywany we wszystkich dokumentach związanych z ubezpieczeniami społecznymi, w tym z rozliczeniami i przyznawaniem oraz wypłatą świadczeń.

Co więcej ZUS sam niezwłocznie po utworzenie konta płatnika składek generowałby numer rachunku składkowego dla płatnika składek. Informacja o przydzielonym numerze rachunku składkowego przekazywana byłaby płatnikowi w formie dokumentu pisemnego lub elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym za pośrednictwem systemu teleinformatycznego wykorzystywanego przez ZUS. W przypadku nieotrzymania tej informacji, płatnik składek miałby obowiązek zgłosić się do terenowej jednostki ZUS z prośbą o jej otrzymania, przed najbliższym terminem opłacania składek.

Uzasadnienie

W wyjaśnieniu do projektu potrzebę zmian uargumentowano w następujący sposób.

W aktualnym stanie prawnym, płatnicy składek mają obowiązek opłacania składek na wskazane przez Zakład rachunki bankowe odrębnymi wpłatami, w podziale na: ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych.

Powyższe wpłaty dokonywane są przez dedykowane dla opłacania składek dokumenty płatnicze. Dokumenty te posiadają dedykowane pola identyfikujące składki i płatnika składek. W celu identyfikacji płatnik składek zobowiązany jest do podania identyfikatora numerycznego (NIP, REGON, PESEL, nr dowodu), danych dotyczących okresu, za jaki opłacana jest składka (miesiąc, rok, numer deklaracji rozliczeniowej). Składki trafiają na cztery centralne rachunki składkowe 51, 52, 53, 54 (ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, FP i FGŚP, FEP).

Składki na podstawie danych analitycznych, przekazywanych przez NBP przypisywane są po numerach identyfikacyjnych do kont płatników składek. W przypadku błędnie wpisanego któregokolwiek z identyfikatorów nie jest możliwe automatyczne zidentyfikowanie opłaconej składki z kontem płatnika składek. Wówczas niezbędne jest przeprowadzenie procedur wyjaśniających prowadzonych z płatnikiem składek lub instytucją obsługująca wpłatę (bank, operator pocztowy, instytucja płatnicza).

Z przedstawionych wyżej regulacji dotyczących opłacania składek wynika, iż płatnik składek wykonując ustawowy obowiązek, w każdym miesiącu dokonuje kilku wpłat na różne rachunki bankowe i wykorzystuje przy tym kilka odrębnych dokumentów płatniczych. W konsekwencji można spotkać się z opiniami, iż sposób realizacji obowiązku opłacania składek jest kosztowny i czasochłonny. Przedmiotowy projekt umożliwi płatnikom składek zmniejszenie liczby dokonywanych wpłat oraz ograniczy ilość informacji podawanych na dokumentach płatniczych. Wpłaty będą dokonywane jednym przelewem na indywidualny numer rachunku składkowego wygenerowany przez Zakład dla każdego płatnika składek.