Kto musi się zarejestrować do VAT, a kto nie może? Jakie są prawa i obowiązki związane z byciem VATowcem?
Często przyszli przedsiębiorcy zastanawiają się nad tym, co to znaczy być VAT-owcem? Czy muszę być VAT-owcem? Kiedy nie mogę lub nie muszę rozliczać VAT-u? Spieszę wyjaśnić, jak to dokładnie jest z tym VAT-em i co jego rozliczanie daje przedsiębiorcy.
Co to znaczy być VAT-owcem?
Ogólnie w VAT mamy VAT-owców i podmioty, które VAT-u nie rozliczają, czyli korzystających ze zwolnienia z VAT. Bycie VAT-owcem to rozliczanie VAT-u, czyli doliczanie do swoich usług podatku VAT (należnego) i odliczanie VAT-u (naliczonego) od wydatków związanych ze sprzedażą opodatkowaną w działalności (poza wyjątkami).
Wszystkich podatników VAT (czynnych – rozliczających VAT i zwolnionych) można podzielić na 3 grupy, biorąc za kryterium rodzaj wykonywanej działalności, czyli świadczone usługi lub/i sprzedawane towary. Przechodząc do konkretu, możemy wyróżnić przedsiębiorców, którzy:
- muszą obowiązkowo rozliczać VAT,
- muszą korzystać ze zwolnienia z VAT – zwolnienie przedmiotowe,
- mają wybór – mogą korzystać ze zwolnienia z VAT (zwolnienie podmiotowe) lub zarejestrować się do VAT.
Warto też powiedzieć, że rozliczenie VAT-u zazwyczaj jest korzystne, gdy współpracujemy z innymi firmami. Natomiast przy świadczeniu usług lub sprzedaży dla osób prywatnych nie jest to zwykle opłacalne, gdyż nasza oferta jest droższa (bo doliczamy VAT), a nabywca nie ma opcji odliczenia. To jest drugie kryterium, które ma znaczenie w VAT. Zaznaczę jednak, że najpierw trzeba zbadać rodzaj wykonywanej działalności i jeśli podatnik jest w grupie trzeciej, to dopiero wówczas ma wybór i może analizować kryterium drugie, czyli nabywcę.
Wiemy już że są 3 grupy podmiotów w VAT, a teraz powiem o tym, do której grupy należą poszczególni przedsiębiorcy.
Kiedy nie mogę rozliczać VAT-u?
Zacznę od grupy podatników, którzy w żadnym przypadku nie mogą rozliczać VAT. Są to przykładowo:
- lekarze,
- dentyści,
- pielęgniarki,
- położne,
- psycholodzy,
- osoby świadczące działalność w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych i gier na automatach,
- osoby zajmujące się usługami w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych,
- nauczyciele wykonujące usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym,
- osoby wynajmujące prywatne lokale na cele mieszkaniowe.
Wszyscy Ci podatnicy zostali wymienieni w art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług. Przedsiębiorcy Ci korzystają z tzw. zwolnienia przedmiotowego, czyli ze względu na rodzaj wykonywanych usług. Nie mogą oni, świadcząc te usługi zgłosić się do VAT-u. Ci podatnicy nie doliczają VAT-u w momencie sprzedaży, ale także w momencie zakupu nie maja prawa do odliczenia VAT-u od wydatków.
Kto musi rozliczać VAT?
Kolejni podatnicy, to Ci którzy ze względu na rodzaj wykonywanej działalności muszą zgłosić się do VAT na druku VAT-R. Przy zgłoszeniu do VAT-u warto dodać dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu, bo zazwyczaj urzędy to sprawdzają, a dołączając dokument od razu można ten proces przyspieszyć. Wiele kwestii w temacie VAT-u wyjaśniłam w jednym z poprzednich wpisów.
Przykładami działalności, które muszą obligatoryjnie zgłosić się do VAT są:
- usługi prawnicze,
- usługi doradztwa,
- usługi jubilerskie,
- sprzedaż towarów ze złota, srebra, platyny,
- sprzedaż terenów budowlanych,
- sprzedaż nowych środków trwałych.
Jacy przedsiębiorcy mają możliwość wyboru?
Odpowiedź jest, że wszyscy Ci przedsiębiorcy, którzy nie muszą rozliczać VAT-u i nie muszą korzystać ze zwolnienia przedmiotowego z VAT. Te podmioty mają możliwość wyboru – mogą dobrowolnie zgłosić się do VAT lub skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT.
Podziel się nim ze znajomymi
